کشف جدید درباره تأثیر انفجارهای ستارهای بر شکلگیری سیارات

ستارهشناسان انفجاری در فضا را مشاهده کردند که به سمت ستاره نوزادی که خود باعث ایجاد انفجار شده بود، باز میگردد و بر آن تأثیر میگذارد. اگر چنین انفجارهایی در اطراف ستارگان جوان شایع باشند، به این معنی است که ستارگان و سیارات جوان با محیطی خشنتر از آنچه پیشتر تصور میشد روبرو هستند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از ساینس دیلی، ستارهشناسان به یک واکنش زنجیرهای شگفتانگیز در کیهان برخورد کردهاند؛ ستارهای جوان یک جت پرسرعت پرتاب کرده که منجر به انفجاری شد و حباب عظیمی در فضا ایجاد کرد که اکنون به سیستم ستارهای که آن را به وجود آورده، برخورد میکند. این چرخه بازخورد شگفتآور که برای اولین بار با دادههای آرایه میلیمتری بزرگ آتاکاما (ALMA) مشاهده شده، ممکن است درک ما از چگونگی شکلگیری ستارگان و سیارات و محیطهای متلاطمی که در آن رشد میکنند را تغییر دهد. طبیعت هنوز هم شگفتیهای دراماتیک بسیاری در خود دارد.
ستارگان و سیستمهای سیارهای همراه آنها از فروپاشی گرانشی ابرهای مولکولی در فضا شکل میگیرند. در حین فروپاشی، این ابرها به دلیل حفظ تکانه زاویهای خود به ساختاری چرخان به نام دیسک پروپلنتاری تبدیل میشوند. ستارگان و سیارات درون این دیسک شکل میگیرند، اما همه مواد موجود در دیسک به آنها وارد نمیشود؛ بخشی از ماده از طریق جتهای قدرتمندی که محور چرخش دیسک را دنبال میکنند، به بیرون پرتاب میشود. این جتها به دفع تکانه زاویهای اضافی و مواد از دیسک کمک میکنند.
یک تیم از ستارهشناسان ژاپنی در حال بازبینی دادههای آرشیوی دیسکهای پروپلنتاری از آرایه میلیمتری بزرگ آتاکاما (ALMA) بودند که ناگهان ساختار یک حباب در حال انفجار نزدیک یکی از دیسکها را کشف کردند. این دیسک به نام WSB 52 در فاصله ۴۴۱.۳ سال نوری در جهت صورت فلکی افیوس قرار دارد. تحلیل دقیقتر نشان داد که جبهه شوک ناشی از حباب در حال گسترش، با دیسک برخورد کرده و آن را تغییر شکل داده است. ساختارهای مشابهی در اطراف ستارگان جوان دیگر دیده شدهاند، اما هیچکدام نشانهای از برخورد حباب با دیسک نداشتهاند. این پدیده همچنین از نظر تئوری پیشبینی نشده بود.
تیم تحقیقاتی دریافت که مرکز حباب با محور چرخش دیسک همراستا است. احتمال همراستایی اتفاقی بسیار نزدیک به صفر است، بنابراین این همراستایی تصادفی نیست. به همین دلیل، تیم نتیجه گرفت که جت پرسرعتی که از WSB 52 خارج شده، باعث گسترش حباب شده است. طبق توضیح آنها، جت پرسرعتی که صدها سال پیش از این ستاره خارج شده بود، با گاز سرد نزدیک دیسک برخورد کرده و باعث فشردهسازی گاز شد. افزایش فشار ناشی از فشردهسازی باعث انفجار گاز و تشکیل حباب در حال گسترش شده است.
ماساکاتا آیزاوا از دانشگاه ایباراکی و رهبر این تحقیق میگوید «در داستانهای علمی-تخیلی صحنههایی وجود دارد که در آنها پرتوهای نوری به چیزی شلیک میشود و موجب انفجاری میشود که تکههایی به سمت شلیککننده بازمیگردد. چنین پدیدههایی در واقعیت نجومی هم رخ میدهند، اما با شدت بسیار بیشتر. با این کشف، بار دیگر متوجه شدم که طبیعت بسیار پیچیدهتر از چیزی است که انسانها فکر میکنند. در تحقیقات آینده امیدوارم اثرات این انفجارها بر شکلگیری ستارگان و سیستمهای سیارهای را بیشتر بررسی کنم.»
کد خبر 893103