دوچرخه‌های اشتراکی؛ معمای پایداری شهری از چین تا اصفهان
در روزگاری نه‌چندان دور، اصفهان به عنوان «شهر دوچرخه‌ها» شناخته می‌شد، جایی که خیابان‌های عریض و زیبا با دوچرخه‌سوارانی که در میان باغ‌ها و بناهای تاریخی می‌چرخیدند و زندگی پویا و سالمی را به تصویر می‌کشیدند، اما با گذر زمان و تغییرات اجتماعی و اقتصادی، این فرهنگ غنی به فراموشی سپرده شد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، در دل تاریخ پرشکوه اصفهان، روزگاری نه‌چندان دور، این شهر به عنوان «شهر دوچرخه‌ها» شناخته می‌شد. خیابان‌های عریض و زیبا، با دوچرخه‌سوارانی که در میان باغ‌ها و بناهای تاریخی می‌چرخیدند، تصویری از زندگی پویا و سالم را به نمایش می‌گذاشتند، اما با گذر زمان و تغییرات اجتماعی و اقتصادی، این فرهنگ غنی به فراموشی سپرده شد و اکنون با توجه به نیازهای روزافزون شهری و چالش‌های ترافیکی و آلودگی هوا، زمان آن فرا رسیده است که دوباره دوچرخه‌ها به قلب اصفهان بازگردند.
اجرای برنامه‌های دوچرخه‌اشتراکی در اصفهان، فرصتی است تا این شهر بار دیگر به روزهای طلایی خود بازگردد. این برنامه، نه تنها امکان تردد آسان و سریع را برای شهروندان فراهم می‌آورد، بلکه به کاهش ترافیک و آلودگی هوا نیز کمک شایانی خواهد کرد؛ با ایجاد زیرساخت‌های مناسب و ایمن، می‌توان به شهروندان اطمینان داد که دوچرخه‌سواری در اصفهان، تجربه‌ای لذت‌بخش و ایمن خواهد بود.
دوچرخه‌های اشتراکی، با قابلیت‌های هوشمند خود، به ساکنان این شهر این امکان را می‌دهند که از هر نقطه‌ای دوچرخه‌ای را بردارند و در مقصد دلخواه خود رها کنند. این سیستم، با استفاده از اپلیکیشن‌های مدرن، به کاربران کمک می‌کند تا نزدیک‌ترین دوچرخه را پیدا کرده و به راحتی از آن استفاده کنند. این نوآوری، به ویژه برای سفرهای کوتاه و روزمره، گزینه‌ای مناسب و اقتصادی به شمار می‌آید.
تجربه‌های موفق شهرهای دیگر نشان می‌دهد که اجرای این طرح می‌تواند تأثیرات مثبتی بر کاهش ترافیک و آلودگی هوا داشته باشد؛ در واشنگتن و مینیاپلیس، استفاده از دوچرخه‌های اشتراکی به کاهش قابل توجهی در ترافیک منجر شده است.
در شهرهای چین طرح دوچرخه‌های اشتراکی به کاهش سفرهای زیر پنج کیلومتر و در نتیجه کاهش آلودگی هوا کمک کرده است، بنابراین اصفهان نیز می‌تواند با پیاده‌سازی این سیستم، به‌عنوان الگویی برای دیگر شهرهای ایران مطرح شود.
عوامل مؤثر بر استفاده از دوچرخه‌های اشتراکی شامل زیرساخت‌های شهری، فرهنگ دوچرخه‌سواری، قیمت‌گذاری، دسترسی به ایستگاه‌های دوچرخه و همچنین آگاهی و آموزش عمومی هستند.
رکوردشکنی چرخ‌های اشتراکی؛ ۹۷۵۲ کاربر و ۱۱۶۲۹ ساعت پاک‌ترددی در اصفهان
سعید ساکت، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار اصفهان با اشاره به اجرای پایلوت نسل چهارم دوچرخه‌های اشتراکی در اصفهان به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: این سیستم با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و مدیریت هوشمند از مهر ۱۴۰۳ در ۱۶ ایستگاه محدوده رینگ یک شهر و با بیش از ۱۰۰ دستگاه دوچرخه در اختیار شهروندان قرار گرفته است.
وی می‌افزاید: آمار رسمی استفاده نشان می‌دهد که از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از ۱۰ هزار سفر با این دوچرخه‌ها انجام شده و۹۷۵۲ کاربر از آن استفاده کرده‌اند؛ مجموع زمان سفرها نیز به ۱۱,۶۲۹ ساعت رسیده است که بیانگر استقبال شهروندان از این خدمت شهری است.
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار اصفهان با بیان اینکه نسل چهارم این سامانه نیازی به نیروی انسانی مستقر ندارد و همه مراحل اجاره، پرداخت و قفل‌گشایی با اپلیکیشن و اسکن QR به‌صورت شبانه‌روزی انجام می‌شود، می‌گوید: قفل‌های الکترونیکی، ردیابی GPS، امکان رزرو و نمایش موجودی ایستگاه‌ها بخشی از قابلیت‌های این سیستم است.
ساکت تصریح می‌کند: طرح فعلی با دوچرخه‌های موجود به‌صورت آزمایشی اجرا شده و پس از ارزیابی عملکرد، در فهرست پروژه‌های در حال اجرای شهرداری قرار گرفته است که مرحله بعدی طرح، با جذب سرمایه‌گذار و تأمین تجهیزات جدید شامل افزایش تعداد ایستگاه‌ها به ۵۰ تا ۷۰ موقعیت پرتردد شهری و نوسازی ناوگان دوچرخه خواهد بود.
وی ادامه می‌دهد: علاوه بر دوچرخه، زیرساخت راه‌اندازی سیستم اشتراک اسکوتر و دوچرخه برقی نیز در حال آماده‌سازی است و پیش‌بینی می‌شود در فاز نخست، ۱۰ تا ۲۰ ایستگاه ترکیبی در مراکز اصلی شهر و در مجاورت ایستگاه‌های مترو و مناطق گردشگری ایجاد شود.
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار اصفهان هدف از این اقدامات را «افزایش سهم حمل‌ونقل پاک، کاهش وابستگی به خودرو شخصی و بهبود کیفیت محیط زیست شهری» عنوان می‌کند و می‌افزاید: شهرداری اصفهان به‌طور هم‌زمان نصب یا بازسازی بیش از یک‌هزار استند دوچرخه، تکمیل آئین‌نامه ایمنی اسکوترهای برقی با همکاری پلیس راهور، و بهسازی مسیرهای دوچرخه را در اولویت قرار داده است.
دوچرخه‌های اشتراکی راهی نوین برای حمل‌ونقل پایدار در ایران
احسان فقیهی، استاد دانشکده هنر و معماری به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: در حال حاضر سیستم‌های اشتراک دوچرخه، که در سراسر جهان کار می‌کنند، را می‌توان در دو دسته دوچرخه‌های اشتراکی دارای ایستگاه و دوچرخه‌های اشتراکی بدون ایستگاه طبقه‌بندی کرد.
وی می‌افزاید: سیستم دوچرخه‌های اشتراکی ایدە به‌نسبت جدیدی است، اما در مورد محبوبیت، مزایا و آسیب‌های احتمالی پشت آن عموم مردم و به‌ویژه محافل دانشگاهی را نگران کرده است، با این حال هنوز بین توصیف پدیده و ارزیابی کارآمدی آن شکافی وجود دارد، با فهم درستی از فرایندهای تصمیم‌گیری در استفاده از سیستم‌های دوچرخە اشتراکی، خدمات‌دهندگان می‌توانند خدمات خود را به شکلی بهینه‌تر برنامه‌ریزی کنند.
استاد دانشکده هنر و معماری ادامه می‌دهد: سیستم پراکنش دوچرخه با برنامه‌ریزی خوب می‌تواند مکمل زیرساخت‌های حمل‌ونقلی موجود باشد، با توجه به رشد سیستم‌های اشتراک دوچرخه، مسئولان کشورهای بزرگ، همچون چین، اتحادیە اروپا و ایالات متحده، گرایش زیادی به شناسایی عوامل مؤثر بر این سیستم به‌منظور تشویق افراد به استفاده از آن دارند، از این رو یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در این حوزه عوامل مؤثر بر میزان رضایتمندی کاربران است که شناسایی و درک بهتر آن‌ها می‌تواند به بهبود تجربە کاربر و افزایش استفاده از این سیستم کمک کند.
فقیهی با بیان اینکه تاکنون تحقیقات بسیاری پیرامون مؤلفه‌های تأثیرگذار بر پایداری عملکردی سیستم دوچرخه‌های اشتراکی صورت گرفته است، تصریح می‌کند: محققان دریافته‌اند که عوامل کارایی، منافع اقتصادی، آگاهی زیست‌محیطی و مشوق‌های زیرساختی بر روی تمایل به استفاده از سیستم دوچرخه‌های اشتراکی تأثیر می‌گذارند، همچنین در مطالعات دیگری در این زمینه عواملی چون هنجارهای ذهنی، هنجارهای رفتاری، کیفیت ظاهری، سهولت استفاده، انعطاف‌پذیری و ایمنی را بر تمایل به استفاده از سیستم دوچرخه‌های اشتراکی مؤثر دانسته‌اند، اما هنوز این مهم به‌طور کامل بررسی نشده است.
وی خاطرنشان می‌کند: سیستم دوچرخه‌های اشتراکی بدون ایستگاه (DBSS) با نام‌های تجاری مختلفی ازجمله Youbike،Ofo،Mobike، و به‌تازگی با نام تجاری بی دود در ایران گسترش پیدا کرده است.
به گزارش ایمنا، احیای فرهنگ دوچرخه‌سواری در اصفهان، نه تنها به بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک می‌کند، بلکه به حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی هوا نیز می‌انجامد. با توجه به تاریخ غنی این شهر در دوچرخه‌سواری، اکنون زمان آن است که اصفهان دوباره به عنوان «شهر دوچرخه‌ها» شناخته شود.
انتظار می‌رود با همت مسئولان و مشارکت شهروندان، اصفهان به زودی شاهد تحولی شگرف در حوزه حمل‌ونقل و فضای سبز باشد و دوچرخه‌ها بار دیگر در خیابان‌های این شهر زیبا به گردش درآیند. بی‌شک، این تغییرات می‌تواند به عنوان گامی مؤثر در راستای ایجاد شهری پایدار و دوستدار محیط زیست تلقی شود.
کد خبر 893291
