با توسعه خدمات غیرحضوری، استقرار سامانه‌های الکترونیک و پیوستن گسترده به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند، رشت در مسیر تبدیل‌شدن به شهری داده‌محور، شفاف و شهروندمدار گام برمی‌دارد، مسیری که آینده‌ای هوشمند برای مدیریت شهری این کلان‌شهر ترسیم می‌کند.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از گیلان، در جهان امروز، هوشمندسازی شهری دیگر یک گزینه لوکس یا صرفاً فناورانه نیست، بلکه ضرورتی راهبردی برای حکمرانی شهری در قرن بیست‌ویکم به‌شمار می‌رود.

شهرهای هوشمند با اتکا بر فناوری اطلاعات، داده‌محوری و ارتباطات دیجیتال، تلاش می‌کنند فرایند ارائه خدمات عمومی را ساده‌تر، سریع‌تر، شفاف‌تر و بدون نیاز به مراجعه حضوری انجام دهند.

این روند نه‌تنها موجب افزایش کارآمدی سازمان‌های شهری می‌شود، بلکه به طور مستقیم به ارتقای کیفیت زندگی شهروندان، کاهش هزینه‌ها، بهینه‌سازی منابع و تقویت کرامت انسانی منجر خواهد شد.

شهر رشت به عنوان یکی از شهرهای مهم شمال کشور، در سال‌های اخیر گام‌هایی مؤثر در مسیر هوشمندسازی برداشته است.

توسعه سامانه‌های خدمات غیرحضوری از جمله سامانه «رشت‌من»، اصلاح فرایندهای صدور پروانه، حذف مراجعات حضوری به شهرداری و دفاتر اسناد، پیگیری شفاف‌سازی مالی و تسهیل ارتباطات درون‌سازمانی تنها بخشی از اقدامات مدیریت شهری در این حوزه است.

این اقدامات که با همکاری نهادهای مختلف شهری و بخش خصوصی انجام شده است نشان می‌دهد که رشت در حال عبور از الگوی سنتی مدیریت شهری و ورود به مرحله‌ای نوین از حکمرانی دیجیتال است.

همزمان، استان گیلان نیز با قرار گرفتن در رتبه نخست کشور (پس از تهران) در میزان بهره‌برداری از پنجره ملی خدمات دولت هوشمند، جایگاه ممتازی در تحقق زیرساخت‌های شهر هوشمند به دست آورده است.

حضور فعال دستگاه‌های اجرایی استان در این سامانه، فراهم‌سازی بسترهای ارتباطی سیار و ثابت و برنامه‌ریزی برای پیاده‌سازی کشاورزی، گردشگری و محیط زیست هوشمند، نشان از آن دارد که برنامه‌ریزی در گیلان با افق دیدی فراتر از خدمات شهری در حال پیگیری است.

با نگاهی به اقدامات انجام‌شده توسط شورای اسلامی شهر رشت، شهرداری و اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات گیلان، تصویری از وضعیت کنونی هوشمندسازی شهری در رشت قابل ترسیم است، همچنین پرداختن به چالش‌ها، الزامات زیرساختی و مسیر پیش‌رو برای تحقق کامل مفهوم شهر هوشمند شهری ضرورت دارد و در آن «دسترسی»، «داده» و «دقت» به اصول بنیادین خدمت‌رسانی تبدیل می‌شود.

سمیه رضازاده، شهروند رشتی با اشاره به تجربه شخصی خود در استفاده از سامانه‌های الکترونیکی شهرداری، می‌گوید: در گذشته برای انجام امور مرتبط با شهرداری ناگزیر به مراجعه حضوری و صرف زمان زیادی بودم، اما اکنون با راه‌اندازی سامانه رشت‌من، امکان ثبت درخواست و پیگیری فرآیندهای اداری به‌صورت کاملاً غیرحضوری فراهم شده است.

وی می‌افزاید: گسترش خدمات می‌تواند نقش مهمی در کاهش مراجعات حضوری، تسهیل ارتباط با شهرداری و صرفه‌جویی در وقت و هزینه شهروندان ایفا کند. البته لازم است اطلاع‌رسانی و آموزش بیشتری برای عموم مردم در خصوص نحوه استفاده از این سامانه‌ها صورت گیرد تا اثربخشی آن‌ها در سطح شهر بیشتر احساس شود.

محمد سروش یکی دیگر از شهروندان رشت با بیان اینکه تحول دیجیتال در شهرداری رشت نقش مؤثری در کاهش رفت‌وآمدهای غیرضروری ایفا کرده است، می‌گوید: مدتی پیش، فرآیند نقل و انتقال سند ملکی یکی از نزدیکانم از طریق دفاتر اسناد رسمی و به‌صورت غیرحضوری انجام و این تجربه موجب شد که خود من نیز برای تمدید برخی خدمات شهرداری از درگاه الکترونیکی استفاده کنم و متوجه شوم که بسیاری از امور بدون مراجعه حضوری قابل انجام است.

وی تصریح می‌کند: اگرچه اقدامات ارزشمند و امیدوارکننده است، اما باید زیرساخت‌های ارتباطی در تمام نقاط شهر به‌طور یکسان فراهم باشد و شهروندان با نحوه استفاده از خدمات الکترونیکی به‌درستی آشنا شوند؛ تداوم این مسیر مستلزم ارتقای سطح دسترسی، آموزش عمومی و پشتیبانی مداوم از سامانه‌های هوشمند شهری است.

علی رجب‌پور یکی دیگر از شهروندان ساکن رشت با اشاره به تجربه خود از خدمات غیرحضوری شهرداری می‌گوید: در ابتدا نسبت به استفاده از سامانه‌های آنلاین مثل رشت‌من تردید داشتم. احساس می‌کردم شاید روند کار پیچیده باشد یا اگر مشکلی پیش بیاید، کسی پاسخ‌گو نباشد. اما پس از مراجعه و استفاده از یکی از خدمات مربوط به پرداخت عوارض، متوجه شدم بسیاری از امور شهری را می‌توان سریع‌تر و آسان‌تر از گذشته پیگیری کرد.

وی می‌افزاید: به نظرم هنوز هم بخشی از جامعه، به‌ویژه افراد مسن یا کسانی که آشنایی کمتری با فناوری دارند، از این خدمات استفاده نمی‌کنند. لازم است شهرداری برای این گروه‌ها آموزش‌های ساده و دسترسی آسان‌تری فراهم کند. شهر هوشمند فقط با سامانه و فناوری شکل نمی‌گیرد؛ باید شهروندان هم آماده و همراه شوند.

گسترش خدمات آنلاین شهرداری با سامانه «رشت‌من»

محمدحسین واثق کارگرنیا، رئیس شورای اسلامی شهر رشت با تشریح اقدامات انجام شده در حوزه هوشمندسازی شهری به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: ما از طریق مجموعه فاوای شهرداری، پیگیری‌های مختلفی در این زمینه داشته‌ایم و یکی از دستاوردهای مهم، راه‌اندازی سامانه «رشت‌من» است.

وی می‌افزاید: این سامانه بخشی از خدمات شهرداری را که در گذشته به‌صورت حضوری ارائه می‌شد، اکنون به‌صورت آنلاین در اختیار شهروندان قرار می‌دهد و شهروندان می‌توانند بدون مراجعه حضوری، خدماتی همچون نام‌گذاری معابر، آسفالت کوچه‌ها و خیابان‌ها و همچنین فرآیندهای مرتبط با صدور پروانه‌های ساختمانی را پیگیری کنند.

رئیس شورای شهر رشت با اشاره به همکاری شهرداری با نهادهای تخصصی در حوزه ساختمان، خاطرنشان می‌کند: صدور پروانه‌ها به شرکت‌های ثبت‌شده فعال در حوزه ساختمان واگذار شده و از طریق توافق با نظام مهندسی این فرآیند برون‌سپاری شده است.

کارگرنیا ادامه می‌دهد: در زمینه نقل و انتقال اسناد نیز با دفاتر اسناد رسمی تفاهم‌نامه‌هایی امضا شده است و این خدمات بدون نیاز به حضور فیزیکی شهروندان، از طریق ارتباط سیستمی بین دفاتر و شهرداری انجام می‌شود.

وی با بیان اینکه بسیاری از خدمات شهرداری هم‌اکنون از طریق سامانه «رشت‌من» قابل پیگیری است، تصریح می‌کند: در بخش شفاف‌سازی مالی نیز اقدامات مهمی انجام شده و سامانه‌ای برای ثبت و گزارش‌گیری کامل از درآمدهای شهرداری راه‌اندازی و از همین ماه فعال شده است و تمام داده‌های مالی شهرداری در آن ثبت می‌شود و امکان آمارگیری، نظارت و بهره‌برداری در پایان هر ماه وجود دارد.

رئیس شورای اسلامی شهر رشت هدف از این اقدامات را کاهش مراجعه حضوری شهروندان به مناطق شهرداری عنوان می‌کند و می‌گوید: با اجرای این فرایندها، رفت‌وآمد مردم کاهش پیدا می‌کند و هزینه‌ها و ترافیک شهری کمتر و کرامت ارباب‌رجوع بهتر حفظ می‌شود و امنیت لازم برای شهروندان و کارکنان شهرداری افزایش می‌یابد.

برنامه‌های آینده برای هوشمندسازی حمل‌ونقل عمومی

واثق‌کارگرنیا با اشاره به طرح‌های در دست اقدام در حوزه حمل‌ونقل عمومی هوشمند، عنوان می‌کند: مذاکراتی با یک سرمایه‌گذار بخش خصوصی در جریان است تا در یکی دو مسیر مشخص، ناوگان اتوبوس‌رانی با تجهیزات هوشمند شامل سیستم GPS و اطلاع‌رسانی لحظه‌ای راه‌اندازی شود تا شهروندان بتوانند از طریق موبایل خود محل اتوبوس را رهگیری کرده و زمان رسیدن آن را برآورد کنند.

وی اضافه می‌کند: این سرمایه‌گذار در چند استان دیگر نیز فعال است و امیدواریم به‌زودی بتوانیم این طرح را در رشت اجرا کنیم تا هم مردم بیشتر از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند و هم خودروهای شخصی، به‌ویژه تک‌سرنشین‌ها، کمتر در سطح شهر تردد داشته باشند تا بخشی از ترافیک شهری نیز کاهش پیدا کند.

سعید زاهدی مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات گیلان با اشاره به تاکید استاندار گیلان بر مقوله شهر هوشمند، اظهار می‌کند: تحقق شهر هوشمند یکی از دستورات جدی استاندار از محورهای مهم مورد تأکید ایشان است و ما نیز در اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات، با استفاده از ظرفیت کارگروه دولت الکترونیک هوشمند ذیل شورای فضای مجازی استان، پیگیر تحقق این موضوع هستیم.

وی با بیان اینکه توسعه کشاورزی هوشمند، گردشگری هوشمند و محیط زیست هوشمند در برنامه‌های راهبردی این اداره کل قرار دارد، می‌افزاید: با فعال‌سازی این سه محور و بهره‌گیری از بستر فناوری‌های نوین، می‌توانیم به اهداف کلان هوشمندسازی خدمات در استان دست پیدا کنیم.

مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات گیلان با اشاره به طرح تبدیل شهر رشت به شهر هوشمند، خاطرنشان می‌کند: این پروژه در دست اقدام است و در گام نخست، نیازمند توسعه زیرساخت‌های ارتباطی ثابت و سیار هستیم و در ادامه، با بهره‌گیری از سامانه‌های الکترونیکی شهرداری رشت و سایر دستگاه‌ها، امکان ارائه خدمات غیرحضوری و هوشمند به شهروندان فراهم خواهد شد.

زاهدی ادامه می‌دهد: شهرداری رشت در این زمینه اقدامات مهمی انجام داده و بخش قابل توجهی از خدمات شهری را از طریق سامانه‌های الکترونیکی در دسترس عموم قرار داده است و دستگاه‌ها و سازمان‌هایی که مجوز صادر می‌کنند نیز موظف هستند خدمات خود را از طریق بسترهای الکترونیک به‌ویژه در شهر رشت و به‌تدریج در سطح استان و مناطق روستایی ارائه دهند.

وی با اشاره به الزام قانونی برای تحقق دولت هوشمند، تصریح می‌کند: طبق ماده ۱۰۷ قانون برنامه هفتم توسعه، دستگاه‌های اجرایی مکلف هستند خدمات خود را به‌صورت داده‌محور، برخط و بدون مراجعه حضوری شهروندان ارائه کنند؛ این خدمات باید از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند در اختیار مردم قرار گیرد.

مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات گیلان می‌گوید: تاکنون ۹۷ درصد دستگاه‌های اجرایی به این پنجره متصل شده‌اند و ۶۶ میلیون کاربر در این سامانه عضویت دارند. در حال حاضر، ۲۱۱۹ خدمت و ۵۱۳۹ نوع مجوز از طریق این سامانه در دسترس مردم است.

گیلان پیشتاز بهره‌برداری از پنجره ملی خدمات دولت هوشمند

زاهدی با اشاره به رتبه بالای استان در این زمینه، می‌افزاید: با افتخار اعلام می‌کنم که پس از استان تهران، گیلان رتبه نخست کشور را در میزان بهره‌برداری از پنجره ملی خدمات دولت هوشمند دارد. بیش از پنج میلیون ورود کاربران گیلانی به این سامانه ثبت شده که نشان‌دهنده بلوغ فناوری و آمادگی فرهنگی مردم استان برای ورود به عصر هوشمند است.

وی تصریح می‌کند: این زیرساخت‌ها، پیش‌نیاز تحقق کامل شهر هوشمند هستند و با ادامه این روند، می‌توانیم شاهد اجرای تدریجی مدل شهر هوشمند در رشت و سایر نقاط استان باشیم.

به گزارش ایمنا، رشت در مسیر هوشمندسازی شهری، گام‌های مؤثری برداشته است؛ از توسعه خدمات غیرحضوری و راه‌اندازی سامانه «رشت‌من» گرفته تا ارتقای شفافیت مالی و کاهش مراجعات حضوری.

این اقدامات بیانگر رویکردی نوین در مدیریت شهری است که در آن رضایت‌مندی شهروندان، کارآمدی ساختارهای اداری و حفظ کرامت انسانی در اولویت قرار دارد.

جایگاه ممتاز استان گیلان در بهره‌برداری از پنجره ملی خدمات دولت هوشمند و همراهی نهادهای اجرایی با سیاست‌های تحول دیجیتال، فرصت ارزشمندی برای توسعه همه‌جانبه شهر هوشمند در رشت فراهم کرده است.

با این حال تحقق کامل این هدف نیازمند تداوم سرمایه‌گذاری زیرساختی، هماهنگی میان‌بخشی، افزایش سواد دیجیتال عمومی و نهادینه‌سازی فرهنگ استفاده از خدمات الکترونیک است.

رشت می‌تواند به الگوی موفقی از یک شهر هوشمند تبدیل شود؛ شهری داده‌محور، شفاف، و پاسخ‌گو که در آن شهروندان بدون مانع و با استقلال، از خدمات شهری بهره‌مند شوند. ادامه این مسیر، مستلزم اراده مستمر، برنامه‌ریزی دقیق و مشارکت فعال همه بخش‌ها است.

گزارش از محمدرضا رشیدی؛ خبرنگار ایمنا

کد خبر 892169