دانشگاه‌ها باید تاب‌آوری جامعه را تقویت کنند
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اصفهان از برنامه‌هایش برای توسعه آموزش‌های بحران و تاب‌آوری خبر داد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، در دل بحران‌ها، آن‌که آموزش می‌دهد، نه فقط چراغی برای مسیر امروز بلکه فانوسی برای فردا است، الهه پورصدرا، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان و دانشجوی دکتری مدیریت سلامت در حوادث و بلایا، از جمله استادانی است که تجربه، دانش، و دغدغه اجتماعی را در کنار هم قرار داده تا از دانشگاه، الگویی برای تاب‌آوری در بحران بسازد، او می‌گوید تاب‌آوری آموختنی است، به شرط آن‌که دانشگاه، فقط محل آموزش دروس نظری نباشد.
در روزگاری که جامعه با تهدیدهای ترکیبی، بحران‌های چندبعدی و جنگ‌های ناگهانی روبه‌رو است، نقش نهادهای علمی از صرف آموزش فراتر رفته است، دانشگاه امروز باید الگویی برای مدیریت بحران، آموزش تاب‌آوری، و تقویت سرمایه اجتماعی باشد. الهه پورصدرا، استاد دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، به‌طور دقیق چنین نگاهی دارد. وی که بیش از یک دهه سابقه تدریس و فعالیت دانشگاهی دارد، در کنار مسیر علمی‌اش در رشته مدیریت سلامت در حوادث و بلایا، تجربه‌های عمیق و عینی از آموزش در دل بحران‌ها اندوخته است.
پورصدرا با تاکید بر نقش پیشگیری، آمادگی و آگاهی‌سازی، از راه‌اندازی رشته‌های نوین مانند فوریت‌های پزشکی و تکنولوژی اتاق عمل در دانشگاه می‌گوید و از تلاش‌هایی که منجر به برگزاری یک سمینار جامع با محوریت تاب‌آوری در شرایط پسابحران شد، پرده برمی‌دارد. وی معتقد است که نسل جوان امروز، هوشمند، تاب‌آور و در عین حال نیازمند آموزش اصولی است تا بتواند در برابر شوک‌های اجتماعی، روانی و اقتصادی ایستادگی کند.
این استاد دانشگاه، تجربه خود از روزهای جنگ ۱۲ روزه، تعامل با دانشجویان و استمرار آموزش حتی در شرایط بحران را، نشانه‌ای از ظرفیت بالای دانشگاه می‌داند. از نظر وی، بازگشت به وضعیت قبل کافی نیست؛ باید بهتر از گذشته ساخت. «Build Back Better» شعاری است که وی در تلاش است تا با آموزش‌های تلفیقی، دانشگاه را به پایگاه مقاوم سازی فکری و فرهنگی تبدیل کند.
در دل بحران‌ها، آن‌که آموزش می‌دهد، نه فقط چراغی برای مسیر امروز بلکه فانوسی برای فردا است. الهه پورصدرا، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان و دانشجوی دکتری مدیریت سلامت در حوادث و بلایا، از جمله استادانی است که تجربه، دانش، و دغدغه اجتماعی را در کنار هم قرار داده تا از دانشگاه، الگویی برای تاب‌آوری در بحران بسازد، وی می‌گوید تاب‌آوری آموختنی است، به شرط آن‌که دانشگاه، فقط محل آموزش دروس نظری نباشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، بر اهمیت آموزش تاب‌آوری و مدیریت بحران در دانشگاه‌ها تأکید دارد. او با تجربه راه‌اندازی رشته‌های فوریت‌های پزشکی و تکنولوژی اتاق عمل و دانشجوی دکتری مدیریت سلامت در بلایا، معتقد است دانشگاه‌ها باید نقش محوری در افزایش آمادگی جامعه داشته باشند. پورصدرا تاکید می‌کند که آگاهی‌سازی، آموزش پیشگیری و مدیریت درست اطلاعات، به ویژه در فضای مجازی، کلید کاهش آسیب‌پذیری است. نسل جوان هوشمند و تاب‌آور است اما نیازمند آموزش هدفمند برای مقابله با بحران‌های پیچیده آینده است.
سل جوان تاب‌آور، سختی‌ها را پشت‌سر می‌گذارد
ایمنا: درباره راه‌اندازی این رشته بیشتر توضیح می‌دهید؟
پورصدرا: حدود دو سال پیش، تصمیم گرفتیم که رشته فوریت‌های پزشکی پیش بیمارستانی را در دانشگاه راه‌اندازی کنیم. این کار را به عهده گرفتم و خوشبختانه موفق شدیم دو دوره دانشجو جذب کنیم. پیش از آن، در سال ۱۳۹۷ نیز در راه‌اندازی رشته تکنولوژی اتاق عمل در دانشگاه سهم داشتم و توانستیم یک اتاق عمل آموزشی کم‌نظیر در استان اصفهان و حتی در کشور راه‌اندازی کنیم که افتخار بزرگی برای من بوده است.
ایمنا: اشاره کردید که همزمان با ادامه تحصیل در مقطع دکتری سلامت در حوادث و بلایا هستید، این موضوع چطور با فعالیت‌های دانشگاهی شما تلفیق شده است؟
پورصدرا: انگیزه ورود من به این رشته، علاقه‌ام به مباحث فوریت‌های پزشکی و همچنین شرایط خاص کشور در رویارویی با بحران‌ها بود. به خصوص پس از جنگ ۱۲ روزه که تجربه تلخی ولی درس‌آموز بود. این بحران موجب شد انگیزه‌ای برای شروع حرکتی آموزشی و فرهنگی در دانشگاه ایجاد شود که به صورت تلفیقی با معاونت فرهنگی دانشجویی، حوزه آموزشی مهارتی و نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری و بسیج اساتید حمایت شد و تبدیل به سمیناری شد که به‌تازگی برگزار کردیم.
ایمنا: هدف از این سمینار چه بود؟
پورصدرا: هدف اصلی این بود که نقاط قوت و ضعف خودمان را در مدیریت بحران بشناسیم. همان‌طور که می‌دانید، جامعه ما با تهدیدهای ترکیبی و بحران‌های پیچیده‌ای روبرو است که دیگر نمی‌توانیم با پروتکل‌های قدیمی مقابله کنیم، بحران‌هایی که از حد توان پاسخگویی جامعه فراتر می‌رود و آثار اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و روانی به دنبال دارد، سمینار فرصتی بود برای به اشتراک گذاشتن تجارب، افزایش تاب‌آوری و تقویت همبستگی دانشگاهی و اجتماعی.
ایمنا: شما به موضوع تاب‌آوری در بحران اشاره کردید، بیشتر درباره اهمیت تاب‌آوری توضیح دهید؟
پورصدرا: تاب‌آوری یعنی توانایی مقابله با بحران‌ها، آسیب‌ها و بازگشت به شرایط عادی یا بهتر از قبل. این مفهوم در مدیریت بلایا بسیار حیاتی است. در شرایط بحران، ما باید نه فقط مقاومت کنیم بلکه یاد بگیریم چگونه سریع‌تر و بهتر به شرایط عادی برگردیم و حتی پیشرفت کنیم. به یاد استاد فقید دکتر تهرانچی، همیشه گفته‌ام که دانایی باید به توانایی تبدیل شود. هدف ما این است که آموخته‌ها را به مهارت و تاب‌آوری تبدیل کنیم.
ایمنا: تجربه شما در دوران جنگ ۱۲ روزه و مقابله با بحران چه درس‌هایی داشت؟
پورصدرا: جنگ ۱۲ روزه به ما نشان داد که در شرایط بحرانی، جامعه ما توان پاسخگویی باور نکردنی دارد اما نقاط ضعفی هم وجود دارد که باید رفع شود. یکی از نکات مثبت، رفتار دانشجویان بود که علی‌رغم شرایط سخت، آموزش و آزمون‌هایشان را ادامه دادند، در عین حال نبود آگاهی کافی و مدیریت اطلاعات در فضای مجازی، آسیب‌هایی ایجاد کرد؛ پس آگاهی‌بخشی و آموزش‌های پیشگیرانه بسیار مهم است.
ایمنا: نقش دانشگاه در این مسیر چگونه است؟
پورصدرا: دانشگاه باید به عنوان یک نهاد آموزشی، پژوهشی و فرهنگی پیشرو باشد. ما می‌توانیم در دو مرحله پیشگیری و آمادگی نقش کلیدی داشته باشیم؛ یعنی آموزش دانشجویان، برگزاری مانورها و تمرینات آمادگی، آگاه‌سازی خانواده‌ها و جامعه و تقویت تاب‌آوری روانی و اجتماعی. به ویژه با توجه به تعداد دانشجویان و ارتباط‌شان با خانواده‌ها، می‌توانیم تأثیر قابل توجهی در افزایش آگاهی عمومی داشته باشیم.
ایمنا: شما به چرخه مدیریت بلایا اشاره کردید، این چرخه را برای مخاطبان توضیح دهید؟
پورصدرا: چرخه مدیریت بلایا در چهار مرحله اصلی تعریف می‌شود؛ پیشگیری (Prevention)، آمادگی (Preparedness)، پاسخ (Response) و بازسازی (Recovery). در مرحله پیشگیری سعی می‌کنیم وقوع بحران را کاهش دهیم یا اثر آن را کم کنیم. در آمادگی، آموزش و تمرین می‌دهیم تا در رویارویی با بحران آماده باشیم. پاسخ، مرحله مقابله با بحران است و بازسازی، بازیابی و برگشت به شرایط عادی یا بهتر. دانشگاه در مرحله پیشگیری و آمادگی می‌تواند نقش آموزشی و فرهنگی مهمی ایفا کند.
ایمنا: با توجه به این تجربه‌ها، شما چه توصیه‌ای به نسل جوان و دانشجویان دارید؟
پورصدرا: من به نسل جوان می‌گویم که هوشیار و آگاه باشند، این نسل بسیار هوشمند و پرتلاش است و من به شدت به آن‌ها افتخار می‌کنم، آن‌ها در جنگ ۱۲ روزه نشان دادند که چقدر سریع تاب‌آور شدند و آموزش و آزمون‌های خود را با وجود همه سختی‌ها ادامه دادند، توصیه من این است که به تاب‌آوری خود ایمان داشته باشند، آموزش ببینند، اطلاعات درست کسب کنند و مسئولانه از فضای مجازی استفاده کنند تا از آسیب‌ها جلوگیری شود.
ایمنا: در این شرایط بحرانی، آمادگی ذهنی جامعه چه جایگاهی دارد و شما به عنوان استاد دانشگاه چه نقشی در این زمینه دارید؟
پورصدرا: آمادگی ذهنی جامعه کلید موفقیت در مدیریت بحران است. اطلاع‌رسانی صحیح و آموزش موجب کاهش اضطراب و افزایش تاب‌آوری می‌شود؛ من به عنوان استاد دانشگاه می‌توانم با آموزش مستقیم دانشجویان، تدوین برنامه‌های آموزشی، مشارکت در سمینارها و پژوهش‌های مرتبط و انتقال تجربه به جامعه، نقش مؤثری در افزایش آمادگی ذهنی داشته باشم.
ایمنا: در این شرایط بحرانی، آمادگی ذهنی جامعه چه جایگاهی دارد و شما به عنوان استاد دانشگاه چه نقشی در این زمینه دارید؟
پورصدرا: آمادگی ذهنی جامعه کلید موفقیت در مدیریت بحران است؛ اطلاع‌رسانی صحیح و آموزش موجب کاهش اضطراب و افزایش تاب‌آوری می‌شود، من به عنوان استاد دانشگاه می‌توانم با آموزش مستقیم دانشجویان، تدوین برنامه‌های آموزشی، مشارکت در سمینارها و پژوهش‌های مرتبط و انتقال تجربه به جامعه، نقش مؤثری در افزایش آمادگی ذهنی داشته باشم.
ایمنا: چشم‌انداز و برنامه‌های آینده شما چیست؟
پورصدرا: قصد دارم آموزش‌های مدیریت بلایا و تاب‌آوری را در دانشگاه گسترش دهم و به عنوان یک نهاد علمی، فعالانه در مدیریت بحران‌های اجتماعی مشارکت کنم، همچنین در راستای پژوهش‌های اخلاقی و معنوی در مراقبت‌های سلامت، گام‌های مؤثری بردارم و با همکارانم همکاری کنیم تا جامعه تاب‌آورتری بسازیم.
کد خبر 891670
