سرقتی حرفه‌ای و جسورانه در موزه لوور پاریس رخ داد که طی آن گروهی نقاب‌دار با شکستن پنجره و ویترین‌ها، هشت جواهر تاریخی سلطنتی در گالری آپولون را طی هفت دقیقه ربودند؛ این سرقت ضعف‌های حفاظتی در بخش نوسازی‌شده لوور را آشکار کرد و موجب تعطیلی چند روزه موزه شد.

به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، موزه لوور پاریس در روز یکشنبه، نوزدهم اکتبر ۲۰۲۵ (بیست‌وهفتم مهر ۱۴۰۴) شاهد سرقتی جسورانه و بسیار حرفه‌ای بود که طی آن گروهی نقاب‌دار توانستند جواهرات سلطنتی فرانسه را از گالری آپولون به سرقت ببرند. این سرقت که در ساعت ۹:۳۰ صبح و هم‌زمان با آغاز به‌کار موزه رخ داد، با استفاده از آسیب‌پذیری‌های فیزیکی در منطقه نوسازی موزه و ضعف‌های حفاظتی صورت گرفت. در واقع سرقت از طریق بخش نوسازی‌شده موزه صورت گرفت که نظارت و کنترل‌های امنیتی در آن کاهش پیدا کرده بود.

لوور زیر سایه بزرگ‌ترین سرقت میراث فرهنگی فرانسه

سارقان در زمانی که بازدیدکنندگان در موزه حضور داشتند، به راحتی از پوشش جمعیت بهره بردند و با استفاده از ابزارهای تخصصی توانستند سریع و مؤثر پنجره و ویترین‌ها را بشکنند. آن‌ها با استفاده از بالابر سبدی نصب‌شده روی کامیون که به نمای مشرف به رودخانه سن منتقل شده بود، از پنجره‌ای در بالکن گالری آپولون وارد موزه شدند.

آن‌ها ابتدا با دستگاه برش دیسکی پنجره را شکستند که این اقدام موجب فعال شدن آژیر هشدار شد، سپس با دستگاه‌های سنگ‌بری (angle grinders) ویترین‌های حاوی جواهرات سلطنتی را شکستند و در مدت هفت دقیقه، طی عملیاتی بسیار سریع و برنامه‌ریزی شده، نه‌تنها توانستند نگهبانان حاضر را از سر راه بردارند، بلکه با سرعت عمل بالا و استفاده از اسکوتر و موتورسیکلت از محل فرار کردند. تصاویر دوربین‌های مداربسته نشان‌دهنده تسلط حرفه‌ای آن‌ها بود.

جدول زمانی سرقت به این صورت است که ساعت ۹:۳۰ صبح چهار سارق ماسک‌زده با بالابر به بالکن گالری آپولون رسیدند. در ساعت ۹:۳۳ پنجره را شکستند و وارد گالری جواهرات شدند و طی چهار دقیقه دو ویترین شامل جواهرات تاج‌گذاری ناپلئون و ۹ قطعه بسیار باارزش شامل تاج‌ها، گردنبندها و سنجاق‌های سلطنی را به سرقت بردند. با وجود به صدا درآمدن آژیر خطر موزه و تخلیه سریع بازدیدکنندگان، سارقان در ساعت ۹:۳۷ از همان پنجره فرار و با دو موتورسیکلت در بیرون موزه محل را ترک کردند. با این حال هنگام تلاش برای آتش زدن بالابر برای پاک کردن ردپایشان، نیروهای امنیتی وارد عمل شدند و اطلاعاتی ازجمله پلاک موتورسیکلت‌های فرار آن‌ها را به دست آوردند. در این حادثه کسی آسیب ندید.

نبود کنترل کافی پیرامونی برای جلوگیری از ورود بالابرهای خارجی و احتمال دریافت اطلاعات داخلی از عوامل موفقیت این سرقت در کنار مهارت و سرعت بالای سارقان محسوب می‌شود. این ماجرا ضعف‌های جدی در زیرساخت‌های حفاظتی موزه لوور را به‌ویژه در نواحی نوسازی‌شده آشکار کرد و درخواست‌های فوری برای افزایش نظارت و تقویت تدابیر حفاظتی را به‌دنبال داشت.

چه جواهراتی از لوور به سرقت رفت؟

جواهرات مورد هدف سارقان در مجموع ۹ جواهر تاریخی بوده است که هشت مورد از آن‌ها به سرقت رفت. این مجموعه شامل قطعاتی متعلق به امپراتور ناپلئون، برادرزاده‌اش ناپلئون سوم و ملکه‌ها ماری-لوئیز و اوژنی است. یکی از این جواهرات تاج مرصعی (تاجی تزئین‌شده با جواهرات یا سنگ‌های قیمتی و گران‌بها) با بیش از ۱۳۰۰ الماس متعلق به امپراتریس اوژنی (Eugénie) بود که به‌نظر می‌رسد هنگام فرار سارقان به زمین افتاده و شکسته است.

جواهرات مسروقه شامل گردنبند و گوشواره‌های زمرد هدیه ناپلئون به همسرش ماری لوئیز (Marie Louise) به مناسبت ازدواجشان در سال ۱۸۱۰، ست یاقوت کبود ملکه‌ها ماریا آمالیا (Maria Amalia) و هورتنس (Hortense)، سنجاق‌سینه مروارید معروف به سنجاق سینه یادگاری و تاج امپراتوری به احتمال زیاد متعلق به امپراتریس اوژنی (Eugénie)، سنجاق سینه الماس ملکه اوژنی، که در طول بازدید ملکه ویکتوریا در سال ۱۸۵۵ پوشیده شده بود.

این مجموعه طی قرن‌ها با دقت محافظت شده و پیشینه آن به شاه فرانسیس اول ( King Francis I) در سال ۱۵۳۰ بازمی‌گردد. جواهرات به‌سرقت‌رفته میراث فرهنگی بی‌بدیلی برای فرانسه به‌شمار می‌روند و کارشناسان ارزش مالی آن‌ها را غیرقابل اندازه‌گیری دانسته‌اند. با توجه به شناخته‌شدگی بالای این اشیا، بعید است در بازارهای رسمی عرضه شوند و نگرانی‌های گسترده‌ای درباره انتقال آن‌ها به بازار سیاه وجود دارد.

در این میان سوال مطرح‌شده این است که چرا سارقان به شکستن این پنجره پرداخته‌اند و الماس ریجنت با بیش از ۶۰ میلیون دلار ارزش در نزدیکی مجموعه مسروقه را به‌سرقت نبرده‌اند.

موزه لوور در پی این سرقت چند روز تعطیل شد و دولت فرانسه عملیات گسترده‌ای برای دستگیری سارقان آغاز کرد. وزارت فرهنگ و وزارت کل این کشور با مدیران امنیتی تلاش دارند تا هرچه سریع‌تر جواهرات را به محل خود بازگردانند و مجرمان را دستگیر کنند. این سرقت بزرگ‌ترین ضربه به میراث فرهنگی فرانسه در سال‌های اخیر محسوب می‌شود و توجه جهانی را به خود جلب کرده است. مسئولان امنیتی در حال تجدیدنظر و تقویت تدابیر حفاظتی موزه لوور به‌ویژه در مناطق تحت نوسازی هستند تا چنین حوادثی تکرار نشود.

سرقت جواهرات لوور و چالش‌ها و راهکارهای امنیتی

سرقت جواهرات گران‌قیمت سلطنتی از موزه لوور فرانسه که با سرعت و پیچیدگی قابل‌توجهی انجام شد، ضعف‌های جدی امنیتی را حتی در معروف‌ترین موزه‌های جهان آشکار کرد. سارقان با بهره‌گیری از ابزارهای برقی برای شکستن شیشه‌های نمایشگاهی و ورود از بالکن مجاور توانستند سیستم‌های پیشرفته فناوری را نادیده بگیرند. انجام سرقت در روز روشن، مدت زمان کوتاه و فرار هدفمند نشان‌دهنده ضعف‌هایی در امنیت محیط پیرامونی، نظارت تصویری و توان پاسخ‌گویی سریع است.

از جمله ضعف‌های سنتی امنیتی در موزه‌ها می‌توان به کمبود موانع فیزیکی کافی برای حفاظت از اشیای ارزشمند، نقص در نظارت لحظه‌ای بر تمام نقاط ورود و خروج و نقش انسانی اشاره کرد که ممکن است در تشخیص سریع تهدید و واکنش به آن ناکافی باشد.

تعادل بین دسترسی عمومی و امنیت شدید موجب می‌شود که گاهی اشیای گران‌بها به هدف‌های آسان برای سارقان حرفه‌ای تبدیل شوند. سرقت لوور نشان داد که حتی با وجود تصاویر دوربین‌های مدار بسته، قابلیت تشخیص و مداخله به موقع برای جلوگیری از سرقت کافی نبوده است.

در پاسخ به این چالش‌ها، فناوری‌های جدیدی برای حفظ امنیت موزه‌ها توسعه پیدا کرده است. سامانه‌های نظارتی مجهز به هوش مصنوعی که با تحلیل رفتار، قادر به شناسایی فعالیت‌های مشکوک به صورت آنی هستند، مکانیزم‌های قفل خودکار که بخش‌های مختلف موزه را به سرعت ایمن می‌کنند و شیشه‌ها و محفظه‌های مقاوم در برابر ابزار برش و ضربه بخشی از این نوآوری‌ها هستند.

حسگرهای هوشمند متصل به اینترنت اشیا (IoT) امکان پایش مداوم محیط و حرکت را فراهم می‌کنند و حتی نسبت به کوچک‌ترین تماس غیرمجاز هشدار می‌دهند. سیستم‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی برای آموزش نیروهای امنیتی و ارتقای آمادگی آنان در رویارویی با تهدیدات نیز به‌کار گرفته می‌شوند.

علاوه‌بر این، کاربرد کنترل‌های دسترسی بیومتریک و به‌کارگیری پهپادها برای گسترش نظارت فراتر از دوربین‌های ثابت به‌عنوان لایه‌های حفاظتی جدید مطرح شده‌اند. امنیت سایبری نیز به‌دلیل ارتباط سیستم‌های دیجیتال با امنیت فیزیکی، اهمیت بالایی پیدا کرده است و باید در برابر حملات هکری و خرابکاری مقاوم باشد.

تحول امنیت موزه‌ها پس از سرقت تاریخی لوور

سرقت موزه لوور هشداری بود که موزه‌های جهان را به سمت اتخاذ رویکردی جامع و چندجانبه در زمینه امنیت سوق داد؛ رویکردی که ترکیبی از فناوری‌های پیشرفته، آموزش نیروها و بازطراحی پروتکل‌ها را برای مقابله با تهدیدهای سنتی و نوظهور در بر دارد. ضعف‌هایی از قبیل آسیب‌پذیری فیزیکی ورودی‌ها، کندی در تشخیص به موقع تهدید و کمبود کنترل محیط پیرامونی اکنون با راهکارهایی همچون هوش مصنوعی، حسگرهای اینترنت اشیا، فناوری‌های نوین قفل، سیستم‌های بیومتریک و آموزش مستمر برطرف می‌شوند.

برای ارزیابی ریسک امنیت در موزه‌ها، رویکردی سیستماتیک مورد نیاز است که شامل گردآوری اطلاعات جامع از وضعیت امنیت فعلی، شناسایی تمامی تهدیدهای ممکن، ارزیابی میزان احتمال وقوع و شدت تأثیر آن‌ها، بررسی تخصصی امنیت فیزیکی و الکترونیکی، طراحی برنامه‌های مناسب کاهش ریسک، اجرای تدابیر به‌همراه آموزش کارکنان، پایش مستمر و به‌روزرسانی مستمر ارزیابی‌ها و در نهایت مستندسازی دقیق و اطلاع‌رسانی مناسب به کارکنان و ذی‌نفعان باشد. این فرآیند به موزه‌ها کمک می‌کند تا با حفظ تعادل میان نیاز به دسترسی عمومی و حفظ امنیت، بهترین محافظت را از میراث فرهنگی ارائه دهند.

پیامدهای حقوقی و بیمه‌ای سرقت جواهرات موزه‌ها

سرقت آثار ارزشمند فرهنگی از نظر حقوقی، جرم سنگینی است که تحت قوانین فدرال و بین‌المللی پیگرد دارد. برای مثال در ایالات متحده آمریکا، قانون سرقت آثار هنری بزرگ (عنوان ۱۸، بخش ۶۶۸)، سرقت و تلاش برای سرقت اشیای فرهنگی دزدیده‌شده را مجازات می‌کند و موزه‌ها باید با سازمان‌های اجرای قانون همچون FBI همکاری کنند. هرچند به‌رغم این پیگیری‌ها، نرخ بازگشت آثار مسروقه به‌طور معمول پایین و کمتر از ۱۰ تا ۱۵ درصد و نیازمند روندهای حقوقی پیچیده و هماهنگی‌های بین‌المللی است.

از منظر بیمه، موزه‌ها به‌طور معمول تحت پوشش بیمه‌های تخصصی قرار دارند که حفاظت در برابر سرقت، آسیب و فقدان اشیا را تضمین می‌کنند. سرقت‌های بزرگ می‌تواند منجر به ارائه دعاوی بیمه‌ای گسترده شود که روی حق بیمه‌ها و شرایط پوشش تأثیر می‌گذارد. بیمه‌گران الزام به رعایت دقیق پروتکل‌های امنیتی و انجام ارزیابی‌های ریسک را مطرح می‌کنند و گزارش‌دهی سریع پس از سرقت برای پیگیری دعاوی حیاتی است. سرقت موزه لوور منجر به بازنگری‌های گسترده‌ای در حوزه استانداردهای امنیتی و ارزیابی ریسک در صنعت بیمه هنر و میراث فرهنگی شده است که تنها موزه‌ها را تحت‌تأثیر قرار نمی‌دهد، بلکه بازارهای بیمه و ارزش‌گذاری‌های هنری را نیز متأثر می‌کند.

از ضعف‌های سنتی تا فناوری‌های نوین: درس‌های امنیتی سرقت لوور

در حالت کلی سرقت موزه لوور گرچه خسارتی بزرگ بود، اما آغازی برای تحول در امنیت موزه‌ها شد؛ تحولی که با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته، آموزش مستمر و بازنگری حقوقی و بیمه‌ای به حفاظت مؤثرتر از گنجینه‌های فرهنگی منتهی می‌شود. این رویکرد جامع می‌تواند آینده‌ای امن‌تر برای میراث فرهنگی و هنری جهان رقم بزند.

سرقت از لوور در حالی رخ داد که دوربین‌های امنیتی نقاط کور قابل‌توجهی داشتند و تنها بخشی از موزه تحت نظارت بود. نظارت کم نیروهای امنیتی در ساعات اولیه بازگشایی، این فرصت را برای سارقان فراهم کرد. فرار سریع سارقان با دو اسکوتر و سقوط یکی از جواهرات در حین فرار، نشانه‌ای از برنامه‌ریزی و حرفه‌ای بودن تیم سارقان بود. این سرقت نه‌تنها ضعف‌های عملیاتی و نیروی انسانی، بلکه اهمیت به‌روزرسانی و تقویت سامانه‌های فنی و امنیتی را برای موزه‌های تاریخی برجسته می‌کند و زنگ خطری برای بازنگری جامع استراتژی‌های حفاظتی است.

کد خبر 916932