بر اساس اطلاعات موجود از شاخص خشکسالی هواشناسی در دوره ۱۲۰ ماهه منتهی به اردیبهشت، ۹۷.۷۷ درصد مساحت کشور دچار خشکسالی است که ۸۴.۸۱ درصد آن را خشکسالی شدید و بسیار شدید تشکیل می‌دهد و در این ماه اندکی بر خشکسالی‌های شدید و بسیار شدید افزوده شده است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، بررسی خشکسالی با استفاده از شاخص SPI، یک شاخص آماری است که انحراف بارندگی مشاهده شده از میانگین بلندمدت را با توجه به پراکندگی آن (واریانس) نشان می‌دهد که این شاخص بر پایه توزیع نرمال استاندارد، تعریف شده است که در واقع میانگین آن صفر و انحراف معیار آن یک است و این شاخص را می‌توان برای بازه‌های زمانی مختلف محاسبه کرد.

کاهش بارش اردیبهشت نسبت به بلندمدت در ۲۷ استان کشور

هر بازه زمانی نشان دهنده نوع متفاوتی از خشکسالی است کوتاه مدت یک یا سه ماهه برای برسی اثر SPI بر خشکسالی کشاورزی است و با توجه به اینکه در محاسبه شاخص SPI فقط بارش لحاظ می‌شود و کاهش بارش اردیبهشت نسبت به بلندمدت در ۲۷ استان کشور، درجه‌های خشکسالی در بیشتر استان‌های واقع در حاشیه دریای خزر، دامنه‌های جنوبی البرز، فلات مرکزی ایران و نواحی غرب کشور ثبت شده است.

تنها در در بخش‌هایی از استان‌های آذربایجان غربی و شرقی، اردبیل، کردستان، مازندران، گیلان، گلستان و جنوب شرق سیستان و بلوچستان، درجه‌های ترسالی بوده است و در این ماه وسعت و شدت خشکسالی در بیشتر مناطق کشور به‌ویژه نیمه شمالی، بیشتر از ماه قبل بوده است.

بررسی خشکسالی با استفاده از شاخص SPEI / افزایش شدت و وسعت خشکسالی بسیار شدید در پهنه وسیعی در کشور با افزایش دما و کمبود بارش در این ماه

برای پایش خشکسالی با نمایه بارش تبخیر و تعرق استاندارد (SPEI) علاوه بر بارش، میزان تبخیر تعرق نیز در نظر گرفته می‌شود و این نمایه که امروزه مورد استفاده و استناد بسیاری از کشورها در مطالعات خشکسالی قرار دارد، به ویژه در کوتاه مدت، برآورد بهتری نسبت به شاخص‌های مبتنی بر بارش، از شرایط خشکسالی هر منطقه حاصل می‌کند و این شاخص نسبت به تأثیر دما و گرمایش جهانی بر خشکسالی حساس‌تر است.

نقشه زیر، شاخص SPEI دوره ۱۲ ماهه منتهی به پایان اردیبهشت ۱۴۰۴ را نشان می‌دهد که درجه‌های خشکسالی در بیشتر استان‌های فلات مرکزی ایران، جنوب دامنه‌های جنوبی البرز و بخشی از شمال غرب بوده است.

درجه‌های ترسالی به طور پراکنده در بخش‌هایی از آذربایجان غربی و شرقی، اردبیل، مازندران، گلستان، گیلان، کردستان، زنجان و غرب چهارمحال و بختیاری بوده است.

نکته قابل توجه اینکه با افزایش دما و کمبود بارش در این ماه شاهد افزایش شدت و وسعت خشکسالی بسیار شدید در پهنه وسیعی در کشور بوده‌ایم.

درصدهای خشکسالی بیشتر استان‌های کشور بالای ۷۰ درصد و‬ ۹۶.۱۴ درصد مساحت کشور دچار خشکسالی است

طبق جدول زیر، ۹۶.۱۴ درصد مساحت کشور دچار خشکسالی است که ۸۴.۲۴ درصد آن را خشکسالی شدید و بسیار شدید تشکیل می‌دهد.

مجموع درصدهای خشکسالی بیشتر استان‌های کشور بالای ۷۰ درصد است و در این میان، بیشترین خشکسالی در استان‌های قم، کرمان، کهگیلویه و بویراحمد، مرکزی و یزد دیده می‌شود.

بررسی درصد مساحت خشکسالی هواشناسی در دوره ۱۲۰ ماهه / ثبت‌‬ بالاترین درصدهای خشکسالی در استان‌های البرز، تهران، سمنان، قم و یزد

طبق جدول زیر، ۹۷.۷۷ درصد مساحت کشور دچار خشکسالی است که ۸۴.۸۱ درصد آن را خشکسالی شدید و بسیار شدید تشکیل می‌دهد و مجموع درصدهای خشکسالی بیشتر استان‌های کشور بالای ۹۰ درصد بوده است که بالاترین درصدهای خشکسالی ۱۲۰ ماهه در استان‌های البرز، تهران، سمنان، قم و یزد دیده می‌شود.

افزوده شدن بر خشکسالی‌های شدید و بسیار شدید در اردیبهشت / ‬مشاهده خشکسالی در تمام حوضه‌های آبریز کشور

خشکسالی هواشناسی SPEI ۳۶ تا ۱۲۰ ماهه، بیانگر انباشت خشکسالی در بستر طبیعت و معیار کلی از شرایط ذخیره آبی مناطق مختلف کشور است و بر همین اساس این شاخص را می‌توان برای بررسی حوضه‌های آبی کشور و شرایط بلندمدت حوضه آبریز به کار گرفت.

پهنه‌بندی خشکسالی ۱۲۰ ماهه منتهی به پایان اردیبهشت ۱۴۰۴ حوضه‌های آبریز کشور حاکی از وجود خشکسالی خفیف تا بسیار شدید در بلندمدت در تمام حوضه‌های آبریز کشور است.

در این ماه اندکی بر خشکسالی‌های شدید و بسیار شدید افزوده شده است و در چند منطقه وضعیت نرمال یا ترسالی به صورت محدود و پراکنده دیده می‌شود که حائز اهمیت نیست.

حوضه‌های آبریز اصلی کشور دارای خشکسالی بالای ۹۰ درصد است

طبق جدول و نمودار زیر، ۹۷.۷۷ درصد از مساحت حوضه‌های آبریز اصلی کشور دچار طبقات مختلف خشکسالی بلندمدت است که حدود ۸۴.۸۱ درصد آن با درجه خشکسالی شدید و بسیار شدید بوده است.

بر اساس جدول مربوط به بررسی درصد مساحت تحت تأثیر طبقات مختلف خشکسالی، حوضه‌های آبریز اصلی کشور دارای خشکسالی بالای ۹۰ درصد است.

کد خبر 891973