کریدور زنگزور که از طریق ارمنستان مسیر ترانزیتی بین آذربایجان و نخجوان را فراهم می‌کند، نگرانی‌های جدی درباره افزایش نفوذ نظامی مخفیانه آمریکا در مسیر و روند غرب‌گرایی ارمنستان ایجاد کرده است؛ تحولی که منطقه قفقاز جنوبی را در جایگاه یک نقطه حساس ژئوپلیتیکی و حتی نظامی قرار می‌دهد.

به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، رسانه‌های دولتی و مستقل روسی با دیدی محتاطانه درباره کریدور زنگزور گزارش می‌دهند. آن‌ها بر این نکته تأکید دارند که این پروژه می‌تواند بر تجارت منطقه‌ای تأثیر بگذارد اما باید در چارچوب منافع راهبردی کلان روسیه و تعامل متوازن میان ارمنستان و آذربایجان پیگیری شود چرا که روسیه روابط اقتصادی و سیاسی نزدیکی با هر دو طرف دارد. بعضی تحلیلگران اعلام کرده‌اند در صورت تسلط ترکیه و آذربایجان بر توسعه این کریدور و دیده شدن آن به‌عنوان پروژه‌ای تحمیلی بر ارمنستان بدون میانجیگری روسیه، نفوذ مسکو در منطقه کاهش می‌یابد. از این رو، بعضی گزارش‌ها بر لزوم مشارکت فعال روسیه در مدیریت این پروژه و ادغام آن در طرح‌های بزرگ‌تر روسیه مانند کریدور ترانزیتی شمال‌جنوب تأکید دارند.

موضوع گسترش نفوذ ترکیه نیز نگرانی اصلی رسانه‌های روسی است. این رسانه‌ها به این نکته اشاره می‌کنند که کریدور زنگزور با اهداف بلندمدت ترکیه برای افزایش نقش خود در دنیای ترک‌ها همسو است و می‌تواند سلطه تاریخی روسیه در قفقاز و آسیای مرکزی را به چالش بکشد. البته تحلیلگران روس به‌خوبی می‌دانند که مسدود کردن کامل این مسیر ممکن است روابط مسکو با آذربایجان، شریک مهم انرژی و تجارت را خدشه‌دار کند؛ بنابراین، پیشنهاداتی برای حمایت از نسخه‌ای تعدیل شده از کریدور مطرح شده که روسیه را از طریق اتحادیه اقتصادی اوراسیا یا سازوکارهای منطقه‌ای دیگر در عملیات آن سهیم نگاه دارد.

مخالفت شدید ایران با کریدور زنگزور نیز در رسانه‌های روسی مورد بحث است و واکنش‌های مقامات ایرانی در گزارش‌هایی از رسانه‌هایی همچون پایگاه خبری تحلیلی روسیه EADaily به تصویر کشیده شده است. مسکو قصد دارد با ایفای نقش میانجی کلیدی و نفوذگر، جایگاه خود را در ساختار قدرت در حال تحول منطقه حفظ کند و مانع از ارتقای بی‌حد و حصر نفوذ ترکیه و آذربایجان شود.

این تحولات نشان‌دهنده‌ پیچیدگی جبهه‌های رقابت و همکاری در جنوب قفقاز است که روسیه، ایران، ترکیه، ارمنستان و آذربایجان را درگیر خود ساخته است و آینده منطقه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از دیدگاه روسیه، حفظ تعادل سیاسی در قفقاز جنوبی امری حیاتی است، چرا که کشورهای منطقه نقش کلیدی در زنجیره‌های تأمین حرکت کالا از طریق دریای سیاه به اروپا و ترکیه دارند. پروژه کریدور زنگزور با اتصال زمینی میان آذربایجان و نخجوان، می‌تواند بر ارتباطات ترانزیتی و اقتصادی این مناطق تأثیر بگذارد و از این جهت برای مسکو تنها در ظاهر مثبت به نظر می‌رسد.

با این حال، روسیه نگران است که توسعه این کریدور به نوعی باعث فاصله گرفتن قفقاز جنوبی از نفوذ روسیه شود، به‌ویژه با حضور مخفیانه و روبه‌رشد نظامی آمریکا در طول این مسیر، چنین رویکردی محتمل است. همچنین، تحولات سیاسی در ارمنستان که به سمت غرب‌گرایی و نزدیک شدن به اروپا گرایش یافته، نگرانی مسکو را افزایش داده است. به‌ویژه کشور گرجستان در غرب منطقه، که به‌عنوان یک نقطه حساس شناخته شده و روسیه آن را «خط قرمز» خود در مواجهه با گسترش ناتو در نظر می‌گیرد، در معرض خطر تبدیل شدن به نمونه‌ای مشابه اوکراین قرار دارد.

روسیه آگاه است که برخورد نظامی جدید در این منطقه می‌تواند یکی دیگر از نقاط بحرانی باشد که به‌دلیل تجارب پیچیده در اوکراین، غرب نیز رغبت چندانی به آن ندارد. بنابراین، روسیه تلاش می‌کند تعادل خود را حفظ و نفوذ خود در مدیریت مسیرهای ترانزیتی و سیاسی منطقه را تقویت کند. بنابراین کریدور زنگزور می‌تواند به عاملی برای بی‌ثباتی سیاسی و نظامی در قفقاز جنوبی تبدیل شود که بار دیگر روسیه را وادار به مداخله می‌کند.

این پیچیدگی‌ها و تناقضات ذاتی پروژه کریدور زنگزور، آن را به موضوعی حساس و کلیدی در سیاست‌های منطقه‌ای روسیه و دیگر بازیگران بین‌المللی بدل کرده است، که آینده امنیت و ثبات قفقاز را به‌شدت تحت تأثیر قرار خواهد داد.

کد خبر 893495