پارک‌های آسمانی یا پارک‌های معلق روی پشت‌بام‌ها و فضاهای مرتفع به عنوان راه‌حلی مؤثر برای ایجاد فضای سبز بیشتر و بهبود شرایط زیست‌محیطی و اجتماعی در مناطق شهری ظهور کرده‌اند. این پارک‌ها علاوه بر افزودن زیبایی بصری، نقش مهمی در ارتقای سلامت، کنترل آلودگی و افزایش رفاه اجتماعی ایفا می‌کنند.

به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، در بسیاری از شهرهای مدرن که با افزایش جمعیت و تراکم ساختمان‌ها روبه‌رو هستند، ایجاد فضاهای سبز در سطح زمین به دلایل تعدادی از جمله محدودیت اراضی، چالش‌برانگیز شده است. در این میان، ایجاد پارک‌های آسمانی یا فضایی سبز در ارتفاعات نظیر بام ساختمان‌های مرتفع، راهکاری نوآورانه برای جبران کمبود فضای سبز به شمار می‌آید.

این پارک‌ها، مزایای متعددی دارند که فراتر از صرف یک فضای تفریحی ساده است. نخست، از لحاظ زیست‌محیطی این فضاها به بهبود کیفیت هوا کمک می‌کنند؛ گیاهان در این پارک‌ها قادر به جذب آلودگی‌ها و ذرات معلق در هوا هستند و همچنین به کاهش دمای محیط شهری و مقابله با پدیده «جزیره حرارتی» کمک می‌کنند. این امر باعث کاهش مصرف انرژی و کاهش بار سیستم‌های تهویه مطبوع در ساختمان‌ها می‌شود.

از منظر اجتماعی و روانی، پارک‌های آسمانی فضاهای آرامش‌بخش و طبیعت‌نگر فراهم می‌کنند که به کاهش استرس، بهبود سلامت روان و تقویت حس تعلق به اجتماع کمک می‌کنند. دسترسی به این فضاها فرصتی برای فعالیت‌های ورزشی، تعاملات اجتماعی و استراحت در دل شهرهای پرهیاهو ایجاد می‌کند.

این پارک‌ها نقش مؤثری در کاهش آلودگی صوتی و مدیریت آب باران ایفا می‌کنند که خود به تنظیم بهتر اکوسیستم شهری کمک می‌کند. افزایش تنوع زیستی و فراهم آوردن زیستگاه‌هایی برای پرندگان و حشرات نیز از دیگر فواید این فضاهای سبز مرتفع است. از بعد اقتصادی، حضور پارک‌های آسمانی می‌تواند ارزش املاک اطراف را افزایش دهد و فرصت‌های شغلی متنوعی در زمینه طراحی، ساخت و نگهداری این فضاها به وجود آورد.

پارک‌های آسمانی به‌عنوان عناصر مهم در طراحی شهری پایدار، می‌توانند به ایجاد شهرهایی با کیفیت زندگی بالاتر، زیست‌پذیرتر و متعادل‌تر در برابر چالش‌های اقلیمی کمک کنند و تصویر ذهنی مثبتی از شهرهای آینده به نمایش بگذارند. این پارک‌ها نمونه بارزی از تلفیق طبیعت و فناوری در فضای شهری هستند که مسیر توسعه شهرهای هوشمند و دوستدار محیط زیست را هموار می‌سازند. در ادامه به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌شود.

باغ بام گینزا سیکس

باغ بام گینزا سیکس، یک فضای سبز وسیع و زیبا است که در بالاترین طبقه مجتمع گینزا سیکس در توکیو قرار دارد و با مساحتی حدود چهار هزار متر مربع، بزرگترین باغ بام منطقه گینزا محسوب می‌شود. این باغ به‌گونه‌ای طراحی شده که فضای آرامش‌بخشی را در دل شلوغی شهر ایجاد کند و شامل بخش‌هایی از چمنزارها، نواحی آبی، فضای جنگلی و مسیرهای پیاده‌روی است که محیطی دلنشین و سبز را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌آورد.

طراحی این باغ برگرفته از باغ‌های سنتی ژاپنی است و با استفاده از گیاهان فصلی و ایجاد گوشه‌های دنج برای استراحت، فضایی برای آرامش و تجدید انرژی پس از گشت‌وگذار یا خرید در بخش‌های مختلف مجتمع ایجاد کرده است. بازدیدکنندگان می‌توانند از چشم‌انداز ۳۶۰ درجه اطراف گینزا لذت ببرند و مناظری از برج توکیو و شهر پیرامون را تماشا کنند؛ فضایی که برای عکاسی و لحظات خلوت نیز بسیار مناسب است.

دسترسی به این باغ از طریق آسانسور مخصوص و با تدابیر امنیتی فراهم شده و بازدید از آن برای عموم رایگان است. ساعات بازدید معمولاً از صبح زود تا حدود ۱۱ شب ادامه دارد که این امکان را می‌دهد تا باغ در طول روز و همچنین هنگام غروب و شب با چشم‌اندازهای نورانی شهر تجربه شود.

این باغ بام، بخشی از طرح کلی بازسازی و توسعه شهری مجتمع گینزا سیکس است که ترکیبی از عملکردهای فرهنگی، تجاری و محیط زیستی را در خود جای می‌دهد. در این مجموعه، فروشگاه‌های لوکس، دفاتر کاری، رستوران‌ها، تئاتر نو و امکانات گردشگری به همراه فضای سبز باغ بام، این تجربه زندگی شهری را با طبیعت همگون ساخته و ارزش بالایی به منطقه گینزا بخشیده است.

در مجموع، باغ بام گینزا سیکس یک واحه سبز با طراحی دقیق است که زیبایی باغ‌های ژاپنی سنتی را با معماری مدرن شهری تلفیق کرده و مکانی آرام و متفاوت برای بازدیدکنندگان فراهم می‌آورد تا در میان هیاهوی شهر، کمی به آرامش بپردازند و از مناظر بی‌نظیر گینزا لذت ببرند.

باغ پشت‌بام کاخ الیزابت، لندن

باغ پشت‌بام کاخ الیزابت در مرکز هنری ساوث‌بنک، با مساحتی بالغ بر ۱۲۰۰ متر مربع، یکی از جذاب‌ترین و متفاوت‌ترین فضاهای سبز شهری لندن به شمار می‌رود. این فضای سبز روی بام کاخ الیزابت و در ارتفاعی چشمگیر واقع شده است که چشم اندازهای بی‌نظیری از رودخانه تیمز تا چرخ‌وفلک لندن (London Eye)، کلیسای سنت پل و برج ساعت معروف بیگ‌بن ارائه می‌دهد. باغ با بیش از ۲۰۰ گونه گیاه بومی طبیعی پوشیده شده و شامل چمنزارها، مسیرهای پیاده‌روی و فضاهای نشیمن است که بازدیدکنندگان می‌توانند در آن‌ها به آرامش و لذت بردن از هوای تازه بپردازند.

یکی از ویژگی‌های برجسته این باغ، نگهداری و مراقبت آن توسط داوطلبان سازمان Grounded Ecotherapy است؛ برنامه‌ای پیشگام در حوزه سلامت روان که به افراد در مقابله با مشکلات روانی، بی‌خانمانی و اعتیاد، از طریق فعالیت‌های باغبانی و کار درمانی کمک می‌کند. این باغ نه‌تنها محلی برای لذت بردن از طبیعت شهری است، بلکه فرصتی برای بازیابی سلامت جسمی و روانی را نیز فراهم می‌آورد. دسترسی به باغ پشت‌بام از طریق یک راه‌پله زرد رنگ در کنار کاخ فراهم شده است و برای افراد کم‌توان، مسیرهای بدون پله مهیا شده است.

پارک هوایی کایزر اوکلند کالیفرنیا، آمریکا

پارک هوایی کایزر در کالیفرنیا، یک فضای سبز تاریخی و مهم است که به‌عنوان یکی از بزرگترین و شناخته‌شده‌ترین باغ‌بام‌های جهان شناخته می‌شود. این پارک حدود سه هکتار وسعت دارد و بر بالای یک پارکینگ پنج طبقه در کنار مرکز کایزر، یک ساختمان اداری ۲۸ طبقه در مرکز شهر اوکلند نزدیک به دریاچه مریت ساخته شده است.

این باغ از دهه ۱۹۶۰ به روی عموم باز است و اولین بام سبز بزرگ در ایالات متحده پس از جنگ جهانی دوم محسوب می‌شود. طراحی آن بر اساس باغ‌بام معروف مرکز راکفلر در نیویورک انجام شده و توسط شرکت معماری منظر «اوزمندسن و استالی» طراحی شده است. پروژه به سفارش هنری کایزر، صنعتگر معروف، برای ایجاد فضای سبز و طبیعی روی سقف پارکینگ مجاور ساختمان اداری‌اش انجام شد.

باغ بام کایزر ویژگی‌های خاصی دارد که آن را به یک فضای آرامش‌بخش در دل شهر تبدیل کرده است. در این باغ استخر بزرگی با فواره‌های کوچک، پلی چوبی، مسیرهای پیاده‌روی، چمنزارهای موجدار، نیمکت‌ها و مجموعه‌ای متنوع از گیاهان وجود دارد. در این باغ ۴۲ درخت نمونه بالغ مانند درختان زیتون، بلوط، ماگنولیا، بلوط چوب پنبه، درختان توت فرنگی، افراهای ژاپنی و درختان شکوفه‌دار کاشته شده است که همه به گونه‌ای انتخاب شده‌اند که بتوانند شرایط سخت محیط روی پشت بام را تحمل کنند.

برای حل مشکلات مربوط به زهکشی آب و محدودیت‌های وزنی که در باغ‌های بام رایج است، مهندسی‌های نوآورانه‌ای به کار رفته است. خاک باغ سبک و مقاوم است و سازه پارکینگ تقویت شده تا بتواند وزن درختان و باغ را تحمل کند. استخر با رنگ داخلی سیاه، عمق واقعی کمی دارد اما عمق زیاد به نظر می‌رسد.

این باغ فضایی آرام برای استراحت در محیط پرهیاهوی شهر است و مردم می‌توانند در آنجا برای ناهار، پیاده‌روی یا شرکت در رویدادهای عمومی و خصوصی به آنجا بیایند. باغ از زمان تأسیس در دهه ۱۹۶۰ تاکنون محل مورد علاقه‌ای برای مردم بوده و با ترکیب اصول معماری مدرن و زیبایی طبیعت، یک فضای سبز ارزشمند در شهر ایجاد کرده است.

باغ‌بام کایزر نمادی از نوآوری در معماری منظر و مهندسی است و نمونه‌ای پیشرو در ساخت باغ‌های بام به شمار می‌رود که الهام‌بخش پروژه‌های مشابه در سراسر جهان شده است. این باغ نشان‌دهنده ترکیبی از میراث صنعتی و طراحی زیست‌محیطی است که همچنان مزایای زیبایی‌شناسی و تفریحی برای عموم مردم و کارکنان ساختمان‌های اطراف فراهم می‌کند.

داکپارک روتردام

پارک داکپارک در روتردام هلند یکی از بزرگترین پارک‌های شهری روی پشت بام در اروپا است که حدود ۹ متر بالاتر از سطح خیابان و روی سقف یک مرکز خرید و یک دیواره ساحلی قرار دارد. این پارک به طول تقریبی ۱۲۰۰ متر و عرض ۸۵ متر فضای سبز بزرگی را در قلب شهر ایجاد کرده است.

داکپارک در سال ۲۰۱۳ پس از بیش از ده سال برنامه‌ریزی و طراحی توسط گروه معماری Buro Sant & Co افتتاح شد. پارک به سه بخش اصلی تقسیم شده که هر کدام کاربری خاص خود را دارند؛ بخش مرکزی با باغی مدیترانه‌ای و گلخانه همراه با رستوران، بخش مارکونیپلین که یک زمین بازی مخصوص کودکان است و بخش هدف‌داری به نام هادسونپلین که شامل باغچه‌های سبزیجات، حیوانات کوچک مزرعه و بوته‌های میوه می‌شود.

در این پارک فضای چمن، درختان، بوته‌ها و آب‌نماهایی وجود دارد که مهمترین آنها آبشاری طولانی به طول ۷۰ متر است که روزانه ۲۰۰ هزار لیتر آب را به گردش درمیاورد. داکپارک مکانی برای گردهمایی‌های اجتماعی است و اهالی محلی و داوطلبان به نگهداری و مراقبت از باغ‌های جامعه و فضای سبز کمک می‌کنند، به همین دلیل این پارک به مرکزی برای احساس تعلق و فعالیت‌های گروهی تبدیل شده است.

در این فضای باز امکاناتی همچون مسیرهای پیاده‌روی، محلهای پیک‌نیک، فضاهای استراحت و تفریح و همچنین باربکیو فراهم شده است. علاوه بر این، داکپارک میزبان کنسرت‌های فضای باز، بازارهای محلی و برنامه‌های فرهنگی در طول سال است. پارک برای همه افراد، از جمله خانواده‌ها و افراد با معلولیت، قابل دسترس و مناسب است و امکاناتی برای کودکان و همچنین اجازه حضور حیوانات خانگی در نظر گرفته شده است.

این پارک با تلفیق طبیعت، تفریح، فعالیت‌های اجتماعی و پایداری شهری، یک فضای سبز بی‌نظیر و پویا در ارتفاع شهر روتردام به وجود آورده است که با طول زیاد و تنوع کاربری‌هایش، به‌عنوان یک مقصد محبوب برای ساکنان و بازدیدکنندگان به شمار می‌رود.

کد خبر 893182