سامانه وب‌اپلیکیشن «بابا حیدر» در بیش از ۷ هزار هکتار از اراضی کشاورزی پنج استان کشور پیاده‌سازی شده و هدف آن فراگیر کردن کشاورزی دقیق در سراسر ایران است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، در مواجهه با بحران کم‌آبی و چالش‌های اقلیمی در ایران، هوش مصنوعی و فناوری‌های هوشمند به‌عنوان ابزار مؤثر و راهبردی برای افزایش بهره‌وری کشاورزی و بهینه‌سازی مصرف منابع آبی شناخته می‌شوند. این فناوری‌ها، از تحلیل داده‌های بزرگ تا سیستم‌های آبیاری دقیق، امکان مدیریت هوشمند کشاورزی را فراهم کرده و به سمت کشاورزی هوشمند (precision agriculture) پیش می‌برند.

مانیتورینگ لحظه‌ای و پیش‌بینی دقیق

سامانه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی با تحلیل داده‌های سنجش از دور، حسگرهای خاک و تصاویر پهپادی، می‌توانند وضعیت خاک، رشد گیاهان، آفات و شرایط اقلیمی را به‌صورت لحظه‌ای رصد کنند. این اطلاعات به طراحی برنامه‌های آبیاری هوشمند منجر می‌شود که مصرف آب را تا ۲۵ تا ۵۰ درصد کاهش می‌دهد.

استفاده از حسگرهای هوشمند محیطی و سیستم‌های آبیاری اتوماتیک قطره‌ای، تضمین می‌کند که فقط در زمان نیاز و به اندازه کافی آب به گیاهان برسد. این روش باعث کاهش هدررفت و اصلاح دقیق چرخه آب می‌شود

با بهره‌گیری از تصاویر ثبت‌شده توسط پهپادها، الگوریتم‌های یادگیری ماشین نیاز آبی هر بخش مزرعه را براساس تغییرات رنگ‌، اندازه و تراکم گیاه پیش‌بینی کرده و آبیاری هدفمند را ممکن می‌سازند

هوش مصنوعی با تحلیل الگوهای آب‌وهوایی، خشکسالی و دوره‌های بارندگی، زمان مناسب برای کشت و برداشت را پیشنهاد می‌دهد، همچنین از خسارت ناشی از شرایط نامساعد اقلیمی جلوگیری می‌شود، سامانه تحت وب «بابا حیدر» توسط شرکت پایدارکشت هوش خاورمیانه راه‌اندازی شده است که داده‌های خاک، اقلیم، نوع گیاه و شرایط محیطی را به‌صورت یکپارچه پردازش کرده و برنامه آبیاری هوشمند ارائه می‌دهد؛ این سامانه تا ۴۵ درصد کاهش مصرف آب، تا ۵۰ درصد افزایش عملکرد محصول و سود اقتصادی تا ۳۰٪ را در بیش از ۷۰۰۰ هکتار مزرعه در پنج استان ایران ایجاد کرده است. توسعه به سایر مناطق نیز در دستور کار قرار دارد.

سامانه وب اپلیکیشن بابا حیدر

پروانه عسگری‌نیا، مدیر شرکت دانش‌بنیان پایدار کشت هوش خاورمیانه، ضمن ارائه گزارشی جامع از دستاوردهای شرکت تحت مدیریت خود، اظهار کرد: این مجموعه با تمرکز بر کشاورزی دقیق و مدیریت هوشمندانه آبیاری، تحولی نوین در عرصه کشاورزی ایران ایجاد کرده است.

وی افزود: سامانه تحت وب «بابا حیدر» به عنوان یک ابزار مدیریتی آنلاین، بر پردازش یکپارچه تمامی داده‌های مؤثر بر رشد گیاه مبتنی است. این داده‌ها شامل اطلاعات آب، هوا، خاک، نوع گیاه، شرایط اقلیمی و دیگر عوامل محیطی می‌شوند که با کمک هوش مصنوعی، سنجش از دور و مدل‌های گیاهی توسعه یافته توسط نخبگان این مجموعه، پردازش می‌شوند.

مدیر شرکت دانش‌بنیان عنوان کرد: این سامانه موجب افزایش بهره‌وری آب تا ۴۵ درصد، افزایش عملکرد محصولات تا ۵۰ درصد و همچنین کاهش مصرف آب تا ۱۵ درصد شده است، همچنین سود کشاورزان در پروژه‌های اجرا شده تا ۳۰ درصد افزایش یافته است. این دستاوردها در مساحتی بیش از ۷۰۰۰ هکتار در پنج استان کشور شامل خراسان رضوی، اصفهان، فارس، چهارمحال و بختیاری و مرکزی محقق شده است و در حال حاضر تمرکز بر توسعه پروژه‌ها در استان‌های خوزستان، دشت مغان و آذربایجان غربی است و هدف اصلی، فراگیر کردن این سامانه در تمامی اراضی کشاورزی کشور است.

عسگرنیا بیان کرد: ابزار ما یک سیستم مدیریتی است که کشاورز بدون نیاز به زیرساخت‌های اضافی یا سرمایه‌گذاری کلان، می‌تواند تنها با تجهیز مزرعه خود به سیستم‌های نوین آبیاری، از آن بهره‌مند شود. برآورد ما نشان می‌دهد که حدود یک و نیم میلیون هکتار از اراضی کشاورزی کشور قابلیت استفاده از این سامانه را دارند. تجربه موفق این سامانه در کشت‌صنعت‌ها و همکاری با کشاورزان پیشرو، زمینه‌ساز توسعه آن در اراضی خردمالک نیز شده است. و امید است که با حمایت‌های دولتی، امکان آموزش و توانمندسازی کشاورزان در زمینه اهمیت حفظ منابع آبی و بهبود بهره‌وری فراهم شود.

از دانشکده تا مزرعه؛ چطور پایان‌نامه‌های دانشگاه صنعتی اصفهان به ابزارهای دقیق کشاورزی تبدیل شدند؟ وی خاطرنشان کرد: مدیرعامل شرکت استاد دانشگاه صنعتی اصفهان است و ما از همان ابتدا ارتباط تنگاتنگی با دانشگاه‌های تراز اول کشور مثل صنعتی اصفهان، تربیت مدرس و تهران داشته‌ایم. تیم فنی ما متشکل از فارغ‌التحصیلان این دانشگاه‌هاست و بسیاری از پروژه‌های پایان‌نامه کارشناسی ارشد و دکترا توسط دانشجویان تحت حمایت ما توسعه یافته است و امسال قصد داریم جذب دانشجوی دکترا را در شرکت گسترش دهیم و به این ترتیب ارتباط بین علم و صنعت را بیش از پیش تقویت کنیم و باور داریم که علم و دانش نوین در دانشگاه‌ها وجود دارد و بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها برای پیشرفت جامعه کشاورزی حیاتی است.

مدیر شرکت دانش‌بنیان به اهمیت آگاهی‌بخشی و آموزش کشاورزان در زمینه بحران آب و ضرورت بهره‌وری بیشتر اشاره کرد: کشاورزان باید درک کنند که ارزش آب چقدر است و در چه مرحله‌ای از بحران آب قرار داریم. این آگاهی موجب می‌شود که بتوانند با استفاده از یک ابزار مدیریتی ساده و بدون هزینه‌های اضافی، ارزش افزوده برای خود ایجاد کنند، همچنین بدنه حکومتی باید حمایت کند تا ما بتوانیم این فناوری را به صورت فراگیر در جامعه کشاورزی پیاده کنیم و آگاهی‌بخشی واقعی صورت گیرد. زمانی که کشاورز بتواند به چشم خود نتایج را ببیند، حفاظت از منابع آب، زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی کشور تضمین خواهد شد.

عسگری‌نیا امیدواری کرد که با این رویکرد، بتوان کشاورزی دقیق را در کل کشور گسترش داد و کشاورزی ایران را به صنعتی پیشرفته و پایدار تبدیل کرد. وی که دارای دکترای اصلاح نباتات از دانشگاه صنعتی اصفهان و دوره فرصت مطالعاتی در کانادا است، معتقد است که این مسیر کلید حفظ منابع طبیعی و ارتقا سطح معیشت کشاورزان کشور خواهد بود.

به گزارش ایمنا، مهم‌ترین مزایای به کارگیری فناوری‌های هوش مصنوعی در کشاورزی ایران عبارتند از: افزایش کیفیت و کمیت محصولات، کاهش مصرف آب و سموم، کاهش هزینه‌های تولید، و توانمندسازی کشاورزان برای مدیریت بهتر مزارع خود. این فناوری‌ها کمک می‌کنند که کشاورزی به سمت کشاورزی دقیق (Precision Agriculture) حرکت کند که در آن منابع به صورت هدفمند و بهینه استفاده می‌شوند و از هدر رفت جلوگیری می‌شود.

با این حال، چالش‌هایی نیز در مسیر توسعه کشاورزی هوشمند با استفاده از هوش مصنوعی در ایران وجود دارد. از جمله این چالش‌ها می‌توان به هزینه بالای پیاده سازی فناوری، نیاز به تخصص فنی برای بهره برداری و وجود محدودیت‌های زیرساختی در برخی مناطق اشاره کرد. اما با سرمایه گذاری هدفمند، آموزش و توسعه زیرساخت‌ها، این موانع قابل رفع هستند و ایران می‌تواند به یکی از پیشگامان منطقه در کشاورزی هوشمند تبدیل شود، کاربرد هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین در کشاورزی نوین ایران، به خصوص در زمینه صرفه جویی در مصرف آب، یک گام اساسی در جهت پایداری کشاورزی و مقابله با بحران آب است. این فناوری‌ها موجب افزایش بهره وری، کاهش هزینه‌ها و حفاظت از منابع آبی با ارزش کشور می‌شوند و به کشاورزان کمک می‌کنند تا در مواجهه با تغییرات اقلیمی و مشکلات زیست محیطی، راهکارهای هوشمندانه و بهینه ای را به کار گیرند.

کد خبر 892088