بیش از دو میلیارد و سیصد میلیون نفر در جهان در سال ۲۰۲۴ با ناامنی غذایی روبه‌رو بوده‌اند. درگیری‌ها، تغییرات اقلیمی و افزایش قیمت‌ها دلیل اصلی این بحران گسترده است.

به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، اگرچه تولید کشاورزی جهان در دنیای امروز به سطوح رکوردی رسیده، بحران گرسنگی همچنان یک واقعیت تلخ برای میلیاردها نفر است. سازمان فائو هشدار داده که در شرایط فعلی، جهان در مسیر دستیابی به هدف دوم توسعه پایدار سازمان ملل یعنی «نابودی کامل گرسنگی تا سال ۲۰۳۰» قرار ندارد، البته با وجود بزرگ بودن چالش، راهکارهای مؤثر می‌توانند منجر به ایجاد جمعیتی سالم‌تر و پایدارتر در سطح جهانی شوند.

سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو) در سال ۲۰۲۴ اعلام کرد که حدود ۲.۳ میلیارد نفر از جمعیت جهان، معادل ۲۸ درصد انسان‌ها، با ناامنی غذایی روبه‌رو هستند؛ این یعنی حدود یک‌چهارم مردم جهان برای تأمین غذای کافی و سالم برای زندگی روزمره خود مشکل دارند. این بحران به‌ویژه در آفریقا بسیار شدید است که نزدیک به ۶ از هر ۱۰ نفر ساکن آن دسترسی پایدار به غذای مغذی ندارند و نرخ ناامنی غذایی در این منطقه به ۵۹ درصد رسیده است. این رقم از دوران قبل از پاندمی کووید -۱۹ نیز بالاتر و نشان‌دهنده روند روبه‌رشد چالش‌های غذایی در جهان است.

مفهوم ناامنی غذایی براساس «مقیاس تجربه ناامنی غذایی (FIES) » سازمان فائو اندازه‌گیری می‌شود که شامل پرسش‌هایی است از جمله اینکه آیا افراد نگرانی از کمبود غذا داشته‌اند یا حتی روزهایی را بدون خوردن غذا گذرانده‌اند. در این دسته‌بندی، ناامنی غذایی متوسط به معنی کیفیت نامطلوب رژیم غذایی و کاهش گاه‌به‌گاه مقدار وعده‌های غذایی است، اما ناامنی شدید به‌معنای روزهای کامل بدون غذا است که در سال ۲۰۲۴ نزدیک به ۹۰۰ میلیون نفر با این وضعیت روبه‌رو بوده‌اند.

دلایل اصلی این بحران به‌طور عمده شامل منازعات و درگیری‌هاست که به‌عنوان بزرگترین عامل پشت افزایش ناامنی غذایی شناخته می‌شود. این بحران‌ها از مناطقی همچون غزه تا ساحل آفریقا دامنه گسترده‌ای دارند و خشونت و بی‌ثباتی را افزایش داده‌اند. از سوی دیگر، بلایای مرتبط با تغییرات اقلیمی همچون خشکسالی‌ها و سیلاب‌ها نیز تأثیر مخربی بر برداشت محصولات کشاورزی و دامداری داشته و شرایط را بدتر کرده‌اند. علاوه‌بر این، قیمت بالای مواد غذایی در سطح محلی، حتی زمانی که قیمت‌های جهانی کاهش پیدا می‌کند، به‌ویژه در کشورهایی با زیرساخت‌های حمل‌ونقل ضعیف این مسئله را تشدید کرده است.

این سه عامل (فساد در توزیع کمک‌ها، بلایای اقلیمی که محصولات را کاهش می‌دهد و شوک‌های ارزی که واردات غذا را گران‌تر می‌کند)، وضعیت ناامنی غذایی را بدتر کرده‌اند. پیچیدگی بحران‌ها و تأثیر متقابل عوامل سیاسی، اقتصادی و زیست‌محیطی، پیشرفت در حل مشکلات غذایی جهان را دشوار کرده و نیازمند حمایت‌های بین‌المللی مستمر و برنامه‌های تقویت تاب‌آوری جوامع آسیب‌دیده است تا بتوان جلوی گسترش فقر و قحطی را گرفت و امنیت غذایی را در این مناطق حفظ کرد.

جهان برای مقابله با این بحران، نیازمند راه‌حل‌های جامع و یکپارچه است که شامل سامانه‌های هشدار زودهنگام، توسعه زیرساخت‌های مقاوم در برابر بحران و بهبود زنجیره‌های تأمین غذا با هدف کاهش ضایعات و افزایش سرعت تحویل غذا به نیازمندان باشد.

بحران ناامنی غذایی در جهان ۲۰۲۵

برآوردها نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۴ بیش از ۲۹۵ میلیون نفر در حدود ۵۳ کشور و قلمرو مختلف در سطح جهانی با ناامنی غذایی حاد روبه‌رو بوده‌اند که احتمال افزایش این تعداد در سال ۲۰۲۵ وجود دارد، چرا که کمک‌های انسانی کاهش پیدا کرده و شرایط در مناطق درگیر جنگ و آسیب‌پذیر نسبت‌به تغییرات اقلیمی نیز بدتر شده است. در سال ۲۰۲۵، بسیاری از کشورهای جهان به‌ویژه در منطقه‌های آفریقا، خاورمیانه و بخش‌هایی از آسیا با بحران شدید ناامنی غذایی روبه‌رو هستند. این بحران‌ها ناشی از مجموعه‌ای از عوامل پیچیده و چندجانبه از جمله جنگ و مناقشات، تغییرات آب‌وهوایی، شوک‌های اقتصادی و اختلال در زنجیره تأمین مواد غذایی است.

در شرق و جنوب آفریقا کشورهایی ازجمله اتیوپی، سومالی و تانزانیا با بحران‌های حاد غذایی روبه‌رو هستند و میلیون‌ها نفر به‌دلیل خشکسالی، جابه‌جایی‌های اجباری و درگیری‌های مسلحانه در معرض گرسنگی قرار گرفته‌اند. در غرب و مرکز آفریقا نیز به‌دلیل افزایش قیمت‌های مواد غذایی و ادامه‌دار بودن خشونت‌ها، ده‌ها میلیون نفر از این بحران آسیب دیده‌اند؛ برای مثال تنها در نیجریه حدود ۳۱.۸ میلیون نفر با کمبود حاد مواد غذایی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

در یمن به‌دلیل رکود وضعیت اقتصادی و افزایش خشکسالی، ناامنی غذایی به سطوح بی‌سابقه‌ای رسیده است و در منطقه ساحل آفریقا شامل کشورهایی همچون بورکینافاسو، چاد، مالی، موریتانی و نیجر، درگیری‌های مسلحانه و بلایای طبیعی ناشی از تغییرات اقلیمی موجب شده حدود ۱۳ میلیون نفر با گرسنگی شدید روبه‌رو باشند. در کشورهای دیگری همچون جمهوری دموکراتیک کنگو، افغانستان، سوریه، سودان و نوار غزه، به‌دلیل درگیری‌ها و بی‌ثباتی سیاسی طولانی‌مدت، وضعیت ناامنی غذایی بسیار بحرانی و وخیم است.

کد خبر 891597