ستاره دنباله دار لمون در آسمان ایران؛ شبهای پایانی مهر و فرصت ویژه رصد نادرترین پدیده

اگر به آسمان شب علاقهمند هستید، شبهای پایان مهر و آغاز آبان فرصتی طلایی است؛ دنباله دار لمون (C/2025 A6 (Lemmon)) یکی از نادرترین اجرام آسمانی، بهراحتی در آسمان ایران قابل مشاهده خواهد بود. این دنبالهدار با دوره بازگشت حدود ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ ساله، یک رویداد منحصربهفرد نجومی برای ایران خواهد بود.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، دنبالهدار لمون، با نام علمی C / 2025 A6 (Lemmon) که توسط پروژه Mount Lemmon Survey در آمریکا کشف شده است، در شبهای پایانی مهر ۱۴۰۴ (اواخر اکتبر ۲۰۲۵) به اوج درخشندگی خود رسیده و شرایط آن فراهم شده است که ساکنان مناطق مختلف ایران آن را رصد کنند. کارشناسان نجوم میگویند این دنبالهدار ممکن است با چشم غیرمسلح نیز دیده شود و به این ترتیب، فرصتی ممتاز برای علاقهمندان به مشاهده اجرام آسمانی فراهم شده است.
ستاره دنباله دار چیست؟
دنبالهدارها اجرامی یخی و سنگی در منظومه شمسی هستند که از حاشیه آن و معمولاً از منطقهای به نام «ابر اُورت» وارد بخش داخلی میشوند. وقتی به خورشید نزدیک میشوند، گرما باعث میشود یخها و غبارشان آزاد شود و دُم نورانیای به سمت مخالف خورشید پدید آید.
چرا دنبالهدار لمون مهم است؟
دنبالهدار لمون بهدلیل چند نکته ویژه است:
- نام آن C/2025 A6 ( Lemmon) است که نشان میدهد در نیمه اول ژانویه ۲۰۲۵ میلادی کشف شده است.
- دوره مداری آن بسیار طولانی برآورد شده است و تقریباً هر ۱۳۵۰ سال یکبار به نزدیکی خورشید میرسد.
- در حال حاضر به فاصله نزدیکی نسبت به زمین رسیده است و تا اوایل آبان بهترین فرصت رصد آن در ایران خواهد بود.
دنباله دار لمون کی و کجا در ایران قابل مشاهده است؟
با آنکه درخشش دنبالهدارها معمولاً بهسختی قابل پیشبینی است، برآوردهای خوشبینانه نشان میدهد که دنبالهدار لمون ممکن است در آن زمان با چشم غیرمسلح نیز قابل مشاهده شود. بهترین زمان برای تماشای آن در آسمان، پیش از طلوع خورشید تا اواسط اکتبر است؛ پس از آن نیز میتوان آن را در آسمان عصرگاهی دید.
زمانِ رصد
بر اساس محاسبات، دنبالهدار لمون در ۲۹ مهر ۱۴۰۴ (حدود ۲۱ اکتبر) به نزدیکترین فاصله خود از زمین میرسد («حضیض زمینی»)، سپس ۱۷ آبان (حدود هشتم نوامبر) به نزدیکترین فاصله نسبت به خورشید میرسد («حضیض خورشیدی») و پس از آن ممکن است دیدن آن سختتر شود.
مکان و موقعیت در آسمان
برای ایرانیان، دنبالهدار در حال حاضر در حوالی صورت فلکیِ «تازیها» و نزدیک به «دب اکبر» دیده میشود و سپس به سمت صورت فلکی «عوّا» و «سرِ مار» حرکت خواهد کرد.
بهترین شرایط رصد زمانی است که آسمان تاریک باشد، افق شمالی یا شمالشرقی روبهروی باشد و تا حد ممکن از آلودگی نوری دور باشید.
نکات رصدی دنباله دار لمون
- اگر ستاره دنباله دار با چشم غیرمسلح قابل دیدن نبود، یک دوربین دوچشمی یا تلسکوپ کوچک میتواند کمک کند.
- شبها پس از غروب آفتاب یا قبل از طلوع، زمان مناسبی برای رصد است (بسته به افق محل سکونت).
- بهتر است در افق باز و دور از ساختمانها یا نور شهری زیاد باشید تا دُم دنبالهدار را بهتر ببینید.
چرا پدیده دنباله دار لمون برای ایران مهم است؟
- از آنجا که دوره بازگشت این دنبالهدار هزارساله است، شاید نسلهای زیادی قبلتر فرصت رصد آن را نداشتهاند.
- مشاهده آن با چشم غیرمسلح میتواند تجربهای ویژه و بهیادماندنی باشد؛ فرصتی برای آشنایی عمومیتر با نجوم و زیبایی آسمان شب.
- این رخداد میتواند بستری برای فعالیتهای آموزشی مدارس، کلوپهای نجوم و شبهای رصد فراهم کند.
پس از ۲۹ مهرماه، دنبالهدار همچنان در شرایط مناسبی برای رصد باقی میماند و در ۱۷ آبان به نزدیکترین فاصله از خورشید خواهد رسید. در بازه زمانی بین این دو تاریخ، فرصت مناسبی برای مشاهده دنبالهدار لمون در آسمان شب فراهم است.
مشاهده دنبالهدار لمون در ایران
اگر در یکی از شبهای پایانی مهر یا اوایل آبان به آسمان نیمکره شمالی نگاهی بیندازید، ممکن است مهمانِ ویژه آسمان ایران را ببینید: دنبالهدار لمون. این پدیده نهتنها یک فرصت نجومی، بلکه فرصتی رسانهای برای پوشش سریع و جلب مخاطب است. کافی است در منطقهای تاریک قرار بگیرید، به سمت شمالشرقی یا شمالغربی نگاه کنید و با کمی شانس و همکاری وضعیت هوا، دُم نورانی این دنبالهدار را با چشم خود ببینید.
کد خبر 916232